Στις 21 Μάϊου εγκαινιάζεται στο Παρίσι ατομική έκθεση- εγκατάσταση της Ροδίτισας εικαστικού Ειρήνης Βαζούκου με τίτλο ΄΄Light the Fire΄΄ στην γκαλερί Δεσμός η οποία βρίσκεται στο Μονπαρνάς, και συγκεκριμένα στην οδό Βαντάμ, του 14ου διαμερίσματος. Είναι η δεύτερη φορά που παρουσιάζει δουλειά της η Βαζούκου αυτή την φορά ατομική, η πρώτη ήταν τα Χριστούγεννα σε ομαδική έκθεση.
-Επιμελήτρια της έκθεσης είναι η Έφη Μιχάλαρου Κριτικός Τέχνης & Επιμελήτρια Εκθέσεων, Ταμίας του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης (ΑICA HELLAS) η οποία γράφει μεταξύ άλλων:
Η ατομική έκθεση της Ειρήνης Βαζούκου με τίτλο ‘’Light the Fire’’ είναι έκθεση ειδικά σχεδιασμένη για τον συγκεκριμένο χώρο ο οποίος βρίσκεται στην καρδιά του Παρισιού και στο 14 διαμέρισμα.
Μέσα από τα καινούργια έργα που εκθέτει η Ειρήνη Βαζούκου, ανασυνθέτει ένα αφήγημα προσωπικό-αυτοβιογραφικό, χωρίς ν’ απαρνείται τις εγγενείς συγγένειες κι επιρροές. Χρησιμοποιεί το χώρο σαν κέλυφος και μέσα από την ζωγραφική και τη γλυπτική, δημιουργεί μίαν εγκατάσταση, με τρεις διαφορετικές ενότητες, τα “καμένα ημερολόγια”, τα “λευκά φορέματα” και τις “μαριονέτες, που συνυπάρχουν και συνδιαλέγονται, με κοινό εννοιολογικό άξονα τις ύστατες υπαρξιακές αγωνίες.
Η καλλιτέχνιδα, μέσα από τον εξπρεσιονισμό και την αφαίρεση, που χαρακτηρίζουν και διαποτίζουν κάθε σημείο του ζωγραφικού της έργου, με σαφήνεια και καθαρότητα επαναπροσδιορίζει και επανατοποθετεί αξίες και συναισθήματα, όπως το κάψιμο της μνήμης, μέσα από τα ημερολόγια της ζωής της τον καιρό της πανδημίας, για να επέλθει η κάθαρση, η μεταμόρφωση, η απελευθέρωση και εν τέλει η λύτρωση…
Εναποθέτει στο πλάι τα πινέλα και η σπάτουλα, γίνεται προέκταση του χεριού της, όπου το λάδι σε χοντρή πάστα όπως μας εξηγεί: “Επιβάλει την αφαίρεση των λεπτομερειών και μου δίνει την δυνατότητα να κρατήσω μόνο την ουσία, που είναι το παιχνίδι του φωτός και της σκιάς και την ελευθερία της κίνησης, αφήνοντας το έργο να εξελιχθεί όπως εκείνο θέλει”.
Οι εγγενείς συγγένειες με το έργο του Anselm Kiefer, δεν είναι εμφανείς, μόνον στους ειδικούς και τους θεατές, αλλά και στην ίδια, όπου σχετικά πρόσφατα, συνειδητοποίησε την βαθιά ώσμωση που συνέβαινε στην δουλειά και την εξελικτική της πορεία, μέσα από την δική του. Έτσι το λευκό φόρεμα για την Βαζούκου, εμπεριέχει δισυπόστατες έννοιες και πολλαπλές αναγνώσεις. Δεν είναι μόνον το “ένδυμα του σώματος: όπως: το νυφικό, το φόρεμα της αγνότητας, το νυχτικό των ονείρων και της αθωότητας, αλλά και το “ένδυμα της ψυχής” που φεύγει μέσα από το σάβανο. “Το λευκό φόρεμα παίζει το ρόλο της Ιφιγένειας. Της θυσίας…..του τραύματος…. της Σταύρωσης που μετά έρχεται η Ανάσταση”, όπως σημειώνει.
Και… το τρίπτυχο της έκθεσης, ολοκληρώνει ένα συμπαγές – σκληρό υλικό, όπως ο χαλκός, αφού μετά από την αποδόμηση επέρχεται η αναδόμηση, του εαυτού, με ένα αγαπημένο υλικό για την καλλιτέχνιδα, που αποποιείται κάθε είδους μόδα και ευκολία, ξεφεύγοντας από τα στενά όρια των δύο διαστάσεων του καμβά, με σκοπό την άμεση επικοινωνία και την διά-δραση, με ειλικρίνεια και αυθεντικότητα. Συνθέτει έτσι τα θραύσματα της ψυχής της, αγκαλιάζει τον παλιό εαυτό (μαριονέτα), τον ευχαριστεί και συμπορεύονται με τόλμη και δύναμη… έτσι σαν τα γλυπτά του Giacometti που για κείνη είναι δάσκαλος αγαπημένος.
– Να σημειώσουμε ότι τις φωτογραφίες για την χάλκινη (σε φυσικό μέγεθος) μαριονέτα (γλυπτό) που θα παρουσιαστεί στο Παρίσι τις έχει κάνει η πολύ γνωστή Ροδίτισα φωτογράφος Καλλιόπη Βουτζαλή.
-H Πόλυ Χατζημάρκου Ιστορικός Τέχνης και Ευρωπαϊκού Πολιτισμού Msc Διοίκηση Πολιτισμικών Μονάδων πρώην επιμελήτρια του Μουσείου Νεοελληνικής Τέχνης Ρόδου, η οποία παρακολουθεί χρόνια την δουλειά της Βαζούκου σημειώνει με αφορμή αυτήν την έκθεση:
“Ζητώ μια νέα γραφή για το μέσα κόσμο”
«Να γυρίζεις – αυτό είναι το θαύμα – / με κουρελιασμένα μάτια, / με φλογωμένους κροτάφους απ’ την πτώση, / να γυρίζεις / στην καλή πλευρά σου. [….] Να γυρίζεις – αυτό είναι το θαύμα». Οι παραπάνω στίχοι του αγαπημένου Καρούζου μου έρχονται στο μυαλό βλέποντας τη νέα δουλειά της Ειρήνης Βαζούκου.
Είναι ο παθιασμένος εξπρεσιονισμός της, ολοένα και πιο αφαιρετικός από προηγούμενες ενότητές της, στα καμένα ημερολόγια. Καμένα χειρόγραφα, συχνά όμως διακρίνεται ακόμα ολόκληρο το σχήμα τους, ίσως λίγο πριν διαλυθούν σε μικρά κομματάκια, λίγο πριν γίνουν τέφρα και τέλος. Είναι εκεί για να θυμίζουν. Τελικά τι κάηκε; Πόσες λέξεις, ποια βιώματα και συναισθήματα, πόσες ψηφίδες ευτυχίας ή δυστυχίας; Καίγεται τελικά η μνήμη αν καεί η μαρτυρία; Φυσικά όχι. Αλλά, το χαρτί, όταν «πιαστεί» τη στιγμή της καύσης, «διπλώνει» εντός του. Όταν μάλιστα το χαρτί είναι ημερολόγιο, είναι ο χρόνος που ζαρώνεται. Και αυτή η αναδίπλωση, φέρνει στο νου το παρελθόν και το παρόν ακριβώς την ίδια στιγμή. Η φωτιά γίνεται η ίδια συγγραφέας, συνθέτει το δικό της κείμενο, συγκείμενο, διακείμενο. Απελευθερώνει, αποδομεί, μετασχηματίζει.
Εκτός από τα ημερολόγια «απελευθέρωσης», κεντρικό έργο της έκθεσης είναι η κατασκευασμένη χάλκινη μαριονέτα σε ανθρώπινο μέγεθος, με δαντελωτά πλεγμένες κλειδώσεις -εκεί ακριβώς όπου το ντελικάτο γίνεται η λαβή για το μανιπουλάρισμα.
Ακολουθούν τα λευκά νυχτικά -ίσως και υποψίες νυφικών ρούχων- κρεμασμένα σε σταυρούς. Σαν έτοιμα να καούν πάνω από έτοιμους βωμούς φωτιάς ή σαν ηρωικά σύμβολα που επέζησαν της καταστροφής και ανεμίζουν ως παντιέρες δύναμης και ανθεκτικότητας. Τιμωρία προμηθεϊκής καταβολής στη μήτρα, από τη μία. Το ιερό πυρ της Εστίας από την άλλη, του σεβάσμιου αόρατου κέντρου που τελετουργικά και θηλυκά, προτάσσει δικαιοσύνη, φροντίδα, αγνότητα και συμ-βίωση.
Και σε αυτό το ελαφρύ παραπάτημα στη νοηματοδότηση και πρόθεση, η Ειρήνη Βαζούκου, μέσω του τίτλου της έκθεσης, τα κάνει όλα λίγο πιο ξεκάθαρα. Light the fire. «Βάλε φωτιά σε ό,τι σε καίει, σε ό,τι σου τρώει την ψυχή». Εσύ. Προστακτικά και ευαίσθητα μαζί. Τίποτα δεν διαγράφεται, μόνο εμβυθίζεται.
Εν συνόλω, η έκθεση της Ειρήνης Βαζούκου σπαθίζει φως και δίνει το σύνθημα. Αποτελεί μια συγκινητική ζωγραφική ωδή στις κακοποιημένες, βιασμένες, δολοφονημένες γυναίκες-αδελφές μας αλλά και σε όσους/ες/α έδωσαν μάχες, κυνηγήθηκαν ή έχασαν τη ζωή τους λόγω του φύλου, της καταγωγής, της ιδεολογίας ή της σεξουαλικής τους ταυτότητας.
Δίπλα πάλι οι στίχοι του Καρούζου: «μονάχα μην πέσεις όταν το φως / ανάμικτο με άπιαστη φωνή / και λυπημένη / σε σταματήσει: «Γιατί με πολεμάς;».
Ευχαριστίες στους:
Καλλιόπη Βουτζαλή για την φωτογράφιση με την μαριονέτα και τον Απόστολο Κουμούλη (Koumou) για την φωτογράφιση των υπολοίπων έργων. Τον Κώστα Γεωργιάδη για την μετάφραση στα Γαλλικά, τον Δημήτρη Λεμπέση και την Πόλυ Χατζημάρκου για την μετάφραση στ΄Αγγλικά και την Γεωργία Καζούλη για τα γραφιστικά όλης της έκθεσης.
Λίγα λόγια για την Ειρήνη Βαζούκου:
Η εικαστικός Ειρήνη Βαζούκου γεννήθηκε στη Ρόδο. Ζει και εργάζεται μεταξύ Αθήνας και Ρόδου. Είναι μέλος του ΕΕΤΕ, της IAA/AIAP, της International Association of Art της διεθνούς “10dence platform”, κ.α. Έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό ενώ έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε 16 ατομικές εκθέσεις.
Ενδεικτικά παραδείγματα: Ιστορικό Αρχείο-Μουσείο Ύδρας 2015, Δημοτική Πινακοθήκη Κέρκυρας 2014, Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης (Casa Bianca) 2012, Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Ρόδου 2002 καθώς και σε γκαλερί και αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας. Έχει παρουσιάσει δουλειά της σε ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Κύπρος, Δανία, Φιλανδία, Αίγυπτος, Αυστρία, Βουλγαρία, Μάλτα, Γερμανία, Βέλγιο, Αγγλία, Ιταλία, Γαλλία, Ολανδία. Αλβανία κ.α.). Έργα της ανήκουν σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
-Το Βιβλιοπωλείο ΔΕΣΜΟΣ, ξεκίνησε το 1983 ο κ. Γιάννης Μαυροειδάκος και είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό βιβλιοπωλείο, είναι ένας εκδοτικός οίκος, ένα λογοτεχνικό περιοδικό, ένα μικρό σχολείο, μία γκαλερί και ένα στέκι για τους φίλους της Ελλάδας. Σαράντα χρόνια τώρα, αυτός ο χώρος είναι η στέγη και το καταφύγιο της ελληνικής γλώσσας και λογοτεχνίας στη γαλλική πρωτεύουσα. Από το βιβλιοπωλείο και την γκαλερί, έχουν περάσει σημαντικοί Έλληνες και Γάλλοι διανοούμενοι και καλλιτέχνες, όπως: ο Κώστας Αξελός, ο Άδωνις Κύρου, ο Βασίλης Αλεξάκης, η Κλοντ Μοσέ, ο Ζακ Λακαριέρ, ο Ζαν-Πολ Βερνάν, ο Ανδρέας Κέδρος και πολλοί άλλοι.
-Gallery Desmos Rue Vandamme, 75014,Paris. Tel:: 0033 01 43 20 84 04. Εγκαίνια 21/5/24 από 18,00-21,00. Διάρκεια έκθεσης έως και 28/5 Ώρες λειτουργίας Τετ-Δευτ: 15:00-19:00 Κυριακή κλειστά. Τρίτη 28/5/24 ώρες 11,00-14,00
