Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μέσα από ολοκληρωμένες δράσεις και συνεχείς πρωτοβουλίες, προσπαθεί να αποτρέψει τη διάδοση ψευδών ειδήσεων
Η παραπληροφόρηση, μέσω της διάδοσης από ψευδών ειδήσεων (fake news) αποτελεί σήμερα μία από τις μεγαλύτερες απειλές για τη δημοκρατία. Με την ταχύτητα διάδοσης των ειδήσεων που προσφέρουν τα κοινωνικά δίκτυα, οι πολίτες εκτίθενται σε μεγάλο όγκο παραποιημένων πληροφοριών, οι οποίες συχνά έχουν πολιτικά ή οικονομικά κίνητρα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχοντας αναγνωρίσει έγκαιρα τη σοβαρότητα του προβλήματος ανέπτυξε μια εκτεταμένη στρατηγική για την καταπολέμηση των fake news, στοχεύοντας τόσο στην ενημέρωση όσο και στην ενδυνάμωση των πολιτών.
Η απειλή της παραπληροφόρησης στην Ευρώπη
Η παραπληροφόρηση δεν είναι απλώς ένα φαινόμενο λανθασμένης πληροφορίας, αλλά συχνά πρόκειται για οργανωμένες εκστρατείες που αποσκοπούν στη χειραγώγηση της κοινής γνώμης, στην υπονόμευση της εμπιστοσύνης στους δημοκρατικούς θεσμούς, στη διαμόρφωση ψευδούς εικόνας για κρίσιμες πολιτικές επιλογές και τέλος στη δημιουργία κοινωνικού διχασμού. Με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, οι ψεύτικες εικόνες, τα ψεύτικα βίντεο και οι συνθετικές φωνές γίνονται πιο πιστευτές. Ενόψει εκλογικών διαδικασιών στην ΕΕ, παρατηρούνται αυξημένες απόπειρες παρέμβασης μέσω ψεύτικων προφίλ, και τεχνητά παραγόμενων εικόνων ή βίντεο (deepfakes). Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεωρεί πως η προστασία της πληροφόρησης είναι απαραίτητη , ώστε να διασφαλίζεται ότι οι πολίτες λαμβάνουν αποφάσεις βασισμένες σε πραγματικά δεδομένα.
Η στρατηγική του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Το Κοινοβούλιο έχει ξεκινήσει δράσεις ενημέρωσης, εκπαίδευσης και συνεργασίας με ειδικούς για την πάταξη του φαινομένου. Η εκστρατεία επικεντρώνεται στη δημιουργία ξεκάθαρων και αξιόπιστων πηγών πληροφόρησης για τους πολίτες, με μέσα όπως η πλατφόρμα ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι επίσημοι λογαριασμοί στα κοινωνικά δίκτυα, καθώς και με ενημερωτικά βίντεο και επεξηγηματικές δημοσιεύσεις. Με τον τρόπο αυτό οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε επαληθευμένο περιεχόμενο σχετικά με τις πολιτικές της ΕΕ, τις αποφάσεις του Κοινοβουλίου και τα γεγονότα που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους.
Καθώς οι νέοι είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, το Κοινοβούλιο επενδύει σε σεμινάρια για την κριτική αξιολόγηση πληροφοριών, εκπαιδεύσεις για τον εντοπισμό ψεύτικου περιεχομένου, καθώς και προγράμματα συνεργασίας με σχολεία και εκπαιδευτικούς για την ενίσχυση της «ψηφιακής παιδείας». Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια γενιά πολιτών που αναγνωρίζουν τον μηχανισμό της παραπληροφόρησης και δεν πέφτουν εύκολα θύματά της.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνεργάζεται με οργανώσεις επαλήθευσης ειδήσεων (fact-checking), ανεξάρτητα ΜΜΕ και εμπειρογνώμονες στην ψηφιακή ασφάλεια συμβάλλοντας στον εντοπισμό παραπλανητικών δικτύων, στην ανάλυση των μεθόδων διασποράς fake news και στη διάδοση έγκυρων διαψεύσεων.
Μια από τις πιο γνωστές πρωτοβουλίες είναι η καμπάνια “Together.eu”, η οποία στοχεύει στη σύνδεση πολιτών από όλη την Ευρώπη γύρω από τις δημοκρατικές αξίες. Η καμπάνια, προωθεί δράσεις ενημέρωσης σε τοπικό επίπεδο, ενθαρρύνει τους πολίτες να μοιράζονται αξιόπιστες πληροφορίες και δημιουργεί δίκτυα εθελοντών, που λειτουργούν ως «πρεσβευτές» της σωστής πληροφόρησης.
Πώς μπορούν να προστατευτούν οι πολίτες
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει μια σειρά από πρακτικές:
-Έλεγχος πηγής: Είναι γνωστή; Είναι αξιόπιστη;
-Διασταύρωση πληροφοριών: Υπάρχουν άλλες ανεξάρτητες πηγές που το επιβεβαιώνουν;
-Επαλήθευση εικόνων και βίντεο: Μπορεί να έχουν υποστεί επεξεργασία.
-Προσοχή σε υπερβολικούς τίτλους: Η παραπληροφόρηση συχνά προκαλεί έντονα συναισθήματα.
-Αποφυγή κοινοποίησης αμφίβολου περιεχομένου: Ακόμη και η αναδημοσίευση «για πλάκα» ενισχύει τη διάδοση.
Ένας ευρωπαϊκός αγώνας για την προστασία της δημοκρατίας
Η αντιμετώπιση των fake news δεν είναι εύκολη, ούτε περιορίζεται σε ένα μόνο όργανο της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δρα σε συντονισμό με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κράτη μέλη, τα ΜΜΕ και οργανώσεις πολιτών. Στον κόσμο της ταχύτητας και της συνεχούς ροής πληροφοριών, η ενημέρωση δεν είναι απλώς δικαίωμα , αλλά ευθύνη. Και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μέσα από ολοκληρωμένες δράσεις και συνεχείς πρωτοβουλίες, προσπαθεί να διασφαλίσει ότι αυτή η ευθύνη γίνεται πιο εύκολη για όλους. / parapolitika
