O εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων και αναλυτής του ΑΝΤ1, κ. Κωνσταντίνος Φίλης, μίλησε στην «δημοκρατική» για την κατάσταση, όπως αυτή εξελίσσεται στο Αφγανιστάν, όπου οι Ταλιμπάν έχουν πάρει τον έλεγχο της χώρας, για την αντίδραση των ΗΠΑ, τον Αμερικανό Πρόεδρο αλλά και τα νέα δεδομένα, όπως διαμορφώνονται στην διεθνή πολιτική σκακιέρα. «Ό,τι συνέβη στο Αφγανιστάν, προφανώς και δεν περιποιεί τιμή στη Δύση και στις ΗΠΑ. Αυτό που έχει αξία τώρα είναι το πώς θα γίνει η αναδιάταξη του χάρτη…» αναφέρει μεταξύ άλλων.
• Κύριε Φίλη, να σας ζητήσω ένα πρώτο σχόλιο για τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν. Γράψατε πρόσφατα ότι η Ουάσιγκτον βρισκόταν σε συνομιλίες με τους Ταλιμπάν εδώ και καιρό και μάλιστα τον Φεβρουάριο του 2020 είχε προβεί μαζί τους στη συμφωνία της Ντόχα, προφανώς αντιλαμβανόμενη ότι το μοντέλο της φιλοδυτικής κυβέρνησης του Αφγανιστάν δεν «περπατούσε». Τι συνέβη τελικά κι έχασε το παιχνίδι η Αμερική;
Δεν είμαι σίγουρος ότι η ανάγνωση που κάνουν οι Αμερικανοί στην υπόθεση, είναι ανάλογη αυτής που γίνεται από πολλούς, εκτός ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί προετοίμαζαν την αποχώρησή τους από το Αφγανιστάν εδώ και καιρό. Για μια σειρά από λόγους, αυτή δεν είχε καταστεί δυνατή και θεωρώ ότι για τους Αμερικανούς, μπορεί να υπάρχει ένα πλήγμα στο κύρος τους (αυτό είναι αδιαμφισβήτητο) και στην αξιοπιστία τους, αλλά από εκεί και πέρα, βγαίνουν από μία κατάσταση στην οποία είχαν ‘αυτοπαγιδευτεί’ τα τελευταία είκοσι χρόνια που κινδύνευε να γίνει μια ατέρμονη διαδικασία, που δεν θα οδηγούσε κάπου.
Ήταν δηλαδή μια χαμένη υπόθεση. Με αυτό τον τρόπο, οι Αμερικανοί, ναι μεν αντιλαμβάνονται ότι αυτό θα είναι κάτι βραχυπρόθεσμο, ενώ μακροπρόθεσμα, θα τους ωφελήσει –τουλάχιστον αυτή δείχνει να είναι η δική τους θεώρηση και πώς το αντιλαμβάνονται. Θεωρούν ότι πρέπει να εστιάσουν αλλού την προσοχή τους, όπως είναι η περιοχή του Ειρηνικού και η ανάσχεση της Κίνας.
Το να διατηρούν στρατεύματα και να δίνουν δισεκατομμύρια δολάρια όλα αυτά τα τελευταία χρόνια, στο Αφγανιστάν, όπου δεν διακυβεύεται κάποιο άμεσο αμερικανικό συμφέρον, θεωρούν ότι ήταν μια κατάσταση που έπρεπε να αλλάξει. Το ό,τι δεν διακυβεύεται κάποιο άμεσο αμερικανικό συμφέρον εννοώ το εξής: οι Αμερικανοί πήγαν στο Αφγανιστάν (υποτίθεται) με σκοπό να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο της τρομοκρατίας και να εξουδετερώσουν την Αλ Κάιντα. Από την στιγμή που αντιμετωπίστηκαν οι θύλακες της Αλ Κάιντα –αν και δεν εξουδετερώθηκαν, απλώς άλλαξαν ονομασία και μετακινήθηκαν προς τη Μέση Ανατολή- οι Αμερικανοί δεν είχαν πρακτικά, λόγο να παραμένουν εκεί.
• Πώς είδατε την τοποθέτηση του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν από την πρώτη στιγμή;
Κοιτάξτε, ο Μπάιντεν για την προσωπικότητά του, ήταν αρκετά κυνικός. Βέβαια, όταν είσαι ισχυρός, μπορείς να είσαι και κυνικός. Αλλά η αλήθεια είναι ότι δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοιο κυνισμό. Ο ίδιος αυτό το οποίο λέει είναι ότι δεν θα ήθελε να αφήσει σε έναν τέταρτο Πρόεδρο την απόφαση απόσυρσης των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν –καθώς αυτή, είχε ληφθεί εδώ και καιρό. Ήταν ζήτημα χρόνου το να προχωρήσει.
Για μένα, ο Μπάιντεν ελέγχεται για τον τρόπο που έγινε η απόσπαση. Θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά. Επιπλέον, παρά το γεγονός πως βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις με τους Ταλιμπάν, η απόσυρση των Αμερικανών αφήνει πίσω της, χάος.
Αυτό που μου έκανε πάντως εντύπωση, είναι η παραδοχή του Μπάιντεν ότι δεν περίμενε κάτι διαφορετικό από την στιγμή που οι Αμερικανοί θα έφευγαν από εκεί. (Το είπε στη συνέντευξή του στον Τζωρτζ Στεφανόπουλο). Επίσης, ό,τι συνέβη αποτελεί και μια πολύ μεγάλη αποτυχία των Μυστικών Υπηρεσιών. Διότι πριν από λίγες εβδομάδες, οι Μυστικές Υπηρεσίες έλεγαν ότι η Καμπούλ δεν θα πέσει άμεσα και αν επρόκειτο να πέσει θα ήταν σε ένα διάστημα τριών έως έξι μηνών. Και αυτό είδαμε ότι συνέβη εντός…. ολίγων ημερών και μάλιστα χωρίς να πέσει σφαίρα.
Συνολικά, ό,τι συνέβη στο Αφγανιστάν, προφανώς και δεν περιποιεί τιμή στη Δύση και στις ΗΠΑ. Προφανώς, δείχνει μια αποτυχία, αποδεικνύει ότι ο κόσμος μας αλλάζει ενώ οι Αμερικανοί δεν θέλουν πια να έχουν τον ρόλο του παγκόσμιου χωροφύλακα και να γίνουν πιο επιλεκτικοί στις παρεμβάσεις τους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: www.dimokratiki.gr / Πέγκυ Ντόκου