Εδώ και πολλούς αιώνες, η Παρασκευή και 13 είναι η μέρα που έχει συνδεθεί με τους χειρότερους αστικούς μύθους. Η μέρα θεωρείται κακότυχη στις Αγγλοσαξονικές, Γαλλικές, Γερμανικές και Πορτογαλικές περιοχές του κόσμου.
Παρόμοιες δεισιδαιμονίες υπάρχουν και σε άλλες παραδόσεις: στην Ελλάδα και την Ισπανία, για παράδειγμα, το ρόλο αυτό έχει η «Τρίτη και 13». Ο φόβος της Παρασκευής και 13 ονομάζεται στα αγγλικά paraskavedekatriaphobia (μία λέξη που προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις Παρασκευή, δεκατρείς και φοβία) και είναι ειδική μορφή της τρισκαιδεκαφοβίας.
Η πρόληψη αυτή διαδόθηκε στις αγγλόφωνες χώρες τον 19ο αιώνα και πέρασε και στις υπόλοιπες χώρες του κόσμου, μέσω της ταινίας τρόμου «Παρασκευή και 13» (1980). Για την προέλευσή της έχουν εκφρασθεί ποικίλες θεωρίες, όπως:
- Παρασκευή και 13 (13 Οκτωβρίου 1307) συντελέστηκε η εξολόθρευση του Τάγματος των Ναϊτών από τον στρατό του βασιλιά Φιλίππου της Γαλλίας.
- Ήταν Παρασκευή όταν η Εύα έδωσε στον Αδάμ τον απαγορευμένο καρπό, με αποτέλεσμα να εκδιωχθούν και οι δύο από τον Παράδεισο.
- Παρασκευή έγινε η μεγάλη πλημμύρα της Βίβλου.
- Παρασκευή σταυρώθηκε ο Χριστός.
Στην Πληροφορική, όπως αναφέρει το sansimera, υπάρχει επίσης και ένας ιός με το όνομα «Παρασκευή και 13» (Friday 13th), ο οποίος έχει το χαρακτηριστικό να ενεργοποιείται όταν το ημερολόγιο του υπολογιστή δείξει ημέρα Παρασκευή και ημερομηνία 13.
Οι παράδοξοι συμβολισμοί του 13
Αντίστοιχα με την Παρασκευή, ο αριθμός 13 έχει και αυτός τους δικούς του παράδοξους συμβολισμούς που κάνει αρκετούς να το φοβούνται.
Αν ο αριθμός 12 συμβολίζει την πληρότητα, την κοσμική τάξη και αρμονία (12 ζώδια, 12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες κλπ), τότε ο 13 αριθμεί το διαμελισμό αυτού του τέλειου κύκλου, την εξαναγκαστική συνέχεια της τάξης που οδηγεί στην ασυμμετρία και το χάος.
Ο αριθμός 13 έχει και αυτός τους δικούς του παράδοξους συμβολισμούς που κάνει αρκετούς να το φοβούνται
Δεν είναι παράλογο λοιπόν, που στον Μυστικό Δείπνο του Χριστού, οι παρευρισκόμενοι δεν ήταν ίσοι με τον αριθμό της ισορροπίας, αλλά ήταν δεκατρείς, αριθμός που αντιστοιχεί στον προδότη Ιούδα Ισκαριώτη!
Έκτοτε, ο αριθμός αυτός συνδέθηκε με ό,τι πιο μισητό και γι’ αυτό κανένας άρχοντας των περασμένων εποχών, δεν θα φιλοξενήσει στο τραπέζι του 12 επισκέπτες παρά πάντα λιγότερους ή περισσότερους, προς αποφυγήν της επανάληψης εκείνου του μιαρού βιβλικού συμβάντος!
Υπήρχε άλλωστε και ο φόβος, πως όποιος σηκωθεί πρώτος από αυτό το τραπέζι, κάποια στιγμή, μέσα στον επόμενο χρόνο θα συναντήσει το θάνατο…
Εξαιτίας λοιπόν αυτής της αρνητικής –για τους Χριστιανούς πάντα– σημασίας του αριθμού, θεωρήθηκε πως ήταν ο ιδανικός για τη μαύρη μαγεία και τις τελετές αυτών που έστρεψαν το βλέμμα τους αντίθετα από τη βουλή του Κυρίου.
Η απέχθεια απέναντι στον εν λόγω αριθμό, είναι μάλιστα τόσο μεγάλη, ώστε δημόσια έγραφα, συνοικίες αλλά και ολόκληρες πολιτείες αποφεύγουν την αναφορά του. Χαρακτηριστικό είναι πως σε ολόκληρο το Παρίσι, υπάρχουν ελάχιστες διευθύνσεις όπου ο ακατονόμαστος αριθμός έχει τοποθετηθεί!
Η κακή φήμη της ημέρας
Στην Αμερική και την Αγγλία, συνήθως κάθε Παρασκευή κρεμούσαν τους θανατοποινίτες – με αποτέλεσμα να αποκαλείται συχνά η Παρασκευή και ως Ημέρα του Κρεμασμένου– γεγονός που έκανε πολλούς κλέφτες να θεωρήσουν γρουσούζικες τις Παρασκευές.
Στην Ουγγαρία πίστευαν πως το παιδί που θα γεννηθεί Παρασκευή, το βαραίνει μια κατάρα η οποία μπορεί να φύγει από πάνω του αν και εφόσον ρίξει λίγο από το αίμα του σε ένα κομμάτι ύφασμα από τα ρούχα του και έπειτα το κάψει, καίγοντας μαζί οτιδήποτε κακό μεταφέρει η μέρα της γέννησης του.
Αν και δεν υπάρχουν γραπτές εξηγήσεις, η συγκεκριμένη πρακτική μοιάζει να ξεπηδάει από το Κυνήγι Μαγισσών, το οποίο συντελέστηκε από την Καθολική Εκκλησία κατά την περίοδο 1480-1700 στη κεντρική Ευρώπη.
Ο συγγραφέας Νταν Μπράουν στο βιβλίο του Ο Κώδικας Ντα Βίντσι, συνδέει τους Ναΐτες και με την λαϊκή δοξασία που θέλει την Παρασκευή και 13 καταραμένη ημέρα.
Η Παρασκευή και 13 στον κινηματογράφο φήμη της ημέρας
Η Παρασκευή και 13 (πρωτότυπος τίτλος: Friday the 13th) είναι αμερικανική ταινία τρόμου, και ειδικότερα του είδους σλάσερ, του 1980. Σκηνοθέτης είναι ο Σον Σ. Κάνινγκχαμ και σεναριογράφος ο Βίκτορ Μίλερ. Η ταινία αφορά μια ομάδα έξι εφήβων που δολοφονούνται ένας-ένας, ενώ προσπαθούν να ανοίξουν εκ νέου μία εγκαταλειμμένη κατασκήνωση, στην οποία πριν από αρκετά χρόνια είχαν συμβεί αρκετές τραγωδίες. Πρωταγωνιστούν οι Μπέτσι Πάλμερ, Αντριέν Κινγκ, Χάρι Κρόσμπι, Λόρι Μπάρτραμ, Κέβιν Μπέικον, Τζανίν Τέιλορ, Μαρκ Νέλσον και Ρόμπι Μόργκαν.
Με αφορμή την επιτυχία της ταινίας Η Νύχτα με τις Μάσκες του Τζον Κάρπεντερ,[1], η ταινία είχε εκτιμώμενο προϋπολογισμό ύψους $550,000. [2] Κυκλοφόρησε από την Paramount Pictures στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Warner Bros διεθνώς και, παρά το γεγονός ότι η ταινία έλαβε αρνητικές κριτικές από τους κριτικούς κινηματογράφου, απέφερε 59,8 εκατομμύρια δολάρια στο box office στις Ηνωμένες Πολιτείες,[3] και έφτασε να γίνει μια από τις πιο κερδοφόρες ταινίες σλάσερ στην ιστορία του κινηματογράφου.
Ήταν επίσης η πρώτη ταινία του είδους της που εξασφάλισε τη διανομή της στις ΗΠΑ από ένα μεγάλο στούντιο, την Paramount Pictures. [4] Η επιτυχία της ταινίας στο box office, οδήγησε στην ταινία Παρασκευή και 13 Μέρος 2 (1981), μια μακρά σειρά από συνέχειες, ένα crossover με μια άλλη γνωστή σειρά ταινιών σλάσερ Εφιάλτης στο Δρόμο με τις Λεύκες και την επανεκκίνηση της σειράς το 2009.
BINTEO / Ταινία του 1980