Το 2025 δείχνει ότι θα είναι μια συνολικά καλή χρονιά για τον Ελληνικό τουρισμό, όμως παραμένουν οι τάσεις μείωσης της μέσης διάρκειας παραμονής και της μέσης κατα κεφαλήν δαπάνης, αλλά και οι προκλήσεις σε επίπεδο βιωσιμότητας και στρατηγικού σχεδιασμού.
Αυτά ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ, κ. Γιάννης Παράσχης, μιλώντας σε πάνελ συζήτησης με τίτλο «Η Σαντορίνη ως Φυσικό Εργαστήριο Τουριστικής Προσαρμογής», με συντονιστή τον πρόεδρο της Ένωσης Ξενοδόχων Σαντορίνης, κ. Αντώνη Παγώνη, στο πλαίσιο του 6ου Περιφερειακού Συνεδρίου της ΠΟΞ στη Σαντορίνη.
Ο παγκόσμιος τουρισμός έχει πλέον επανέλθει στα επίπεδα του 2019, ωστόσο η Ελλάδα κατάφερε να ενισχύσει σημαντικά το τουριστικό της brand, πετυχαίνοντας τρεις συνεχόμενες καλές χρονιές από το 2022, με το 2024 να χαρακτηρίζεται ως νέο σημείο αναφοράς, τόνισε ο κ. Παράσχης.
Το 2025 ξεκίνησε με μεικτή εικόνα, όπου ο κρίσιμος δείκτης των αεροπορικών αφίξεων σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΣΕΤΕ κατέγραψε αύξηση της τάξης του 7% σε σύγκριση με πέρυσι, με εντονότερη ανάπτυξη σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Ωστόσο, παραμένουν σημαντικές προκλήσεις, όπως η μείωση της μέσης διάρκειας παραμονής και της μέσης κατά κεφαλήν δαπάνης, υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ.
Αναφορικά με τη Σαντορίνη, όπως είπε, παρότι μέχρι σήμερα οι προσφερόμενες αεροπορικές θέσεις εμφανίζουν μείωση 26%, οι ενδείξεις για το υπόλοιπο της χρονιάς, σε επίπεδο αεροπορικών θέσεων που θα προσφερθούν, προβλέπουν μείωση 7%-8% για την καλοκαιρινή περίοδο. Αυτό οδηγεί σε μια εκτιμώμενη συνολική μείωση 10%-15% στις αεροπορικές θέσεις μέσα στο 2025.
Υπενθύμισε ωστόσο, ότι ο αριθμός των αφίξεων ξένων επισκεπτών στο νησί σε σχέση με το 2014 παρουσιάζει εντυπωσιακή αύξηση της τάξης του 112% και σε σχέση με το 2019 +45%.
Ο κ. Παράσχης υπογράμμισε ότι, δεδομένης της εντυπωσιακής ανάπτυξης, απαιτείται να βρεθούν τρόποι ώστε «να αναβαθμίσουμε τις υποδομές και το τουριστικό προϊόν αλλά και να λύσουμε τα προβλήματα στον χώρο εργασίας, ώστε να πετύχουμε την αναβάθμιση με βιώσιμες συνθήκες και να επιτύχουμε υψηλότερο εισόδημα χωρίς να επιβαρύνουμε με συνεχώς επιταχυνόμενους αριθμούς αφίξεων».
Αυτό σημαίνει, συνέχισε, «ότι πρέπει να ενισχύσουμε την ποιοτική, ψηφιακή και περιβαλλοντική αναβάθμιση του προσφερόμενου προϊόντος της χωρας και ο τουρισμος δε μπορεί να αποκλειεται απο τα αναπτυξιακα προγράμματα ή από το αναπτυξιακό μοντέλο της Ελληνικής οικονομίας».
Το όραμα του υπουργείου Τουρισμού για βιώσιμη και ποιοτική ανάπτυξη
Λαμβάνοντας τον λόγο, η υπουργός Τουρισμού, κ. Όλγα Κεφαλογιάννη, ανέφερε ότι ο Αναπτυξιακός Νόμος προβλέπει χρηματοδότηση για τουριστικές επιχειρήσεις ενώ ειδικά για τις επενδύσεις πράσινης μετάβασης μικρομεσαίων ξενοδοχείων, που αποτελούν την πλειονότητα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων στη χώρα, προσφέρεται χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, προς την κατεύθυνση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, της επέκτασης της σεζόν και της επένδυσης σε ειδικές μορφές τουρισμού.
Η υπουργός υπογράμμισε ότι η Ελλάδα, παρά τις πρωτοφανείς προκλήσεις της πανδημίας, κατάφερε να αναδειχθεί ανάμεσα στους 10 κορυφαίους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως, χάρη στον στοχευμένο σχεδιασμό και την αποτελεσματική διαχείριση της κρίσης, επισημαίνοντας ότι η επιτυχία δεν ήρθε τυχαία, αλλά μέσω συντονισμένων ενεργειών και μακροπρόθεσμης στρατηγικής.
Το υπουργείο, οπως είπε, θέτει ως βασικό στόχο την ποιοτική και βιώσιμη ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού με κεντρικά σημεία την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, τη μέριμνα για τις τοπικές κοινωνίες και την έννοια του μέτρου.
Η κ. Κεφαλογιάννη τόνισε ότι το όραμα αυτό συμπίπτει με τις προτεραιότητες του Δήμου Θήρας, επισημαίνοντας ότι δεν αρκεί η φυσική ομορφιά και οι φυσικοί πόροι για να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα της χώρας. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ουσιαστική στήριξη την Πολιτείας σε έργα υποδομής που θα εξασφαλίσουν την ανάπτυξη του τουρισμού και στο μέλλον.
Αναφερόμενη στην στρατηγική του υπουργείου, επισήμανε ότι δίνεται έμφαση στην ενίσχυση των ειδικών μορφών τουρισμού και στην επέκταση της τουριστικής περιόδου. Χρησιμοποιώντας πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, πραγματοποιούνται σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές που υποστηρίζουν τις ειδικές μορφές τουρισμού, ενώ αναπτύσσονται νέα ψηφιακά εργαλεία. Μεταξύ αυτών, η ψηφιοποίηση του Υπουργείου και του ΕΟΤ, καθώς και ο επανασχεδιασμός της πλατφόρμας VisitGreece με εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, που προσφέρουν εξατομικευμένη πληροφόρηση στους ταξιδιώτες, δημιουργώντας τις βάσεις για τον τουρισμό του μέλλοντος.
Η επιτυχία του ελληνικού τουρισμού, κατέληξε η υπουργός, είναι αποτέλεσμα συνεργασίας μεταξύ κράτους, τοπικής αυτοδιοίκησης και ιδιωτικού τομέα. Μόνο μέσα από αυτήν τη συλλογική προσπάθεια μπορεί η χώρα να αντιμετωπίσει τις μελλοντικές προκλήσεις και να συνεχίσει να πρωταγωνιστεί στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη, όπως είπε.
Έχουμε ένα σωστό πλαίσιο για τη βραχυχρόνια μίσθωση
Με την φορολογική μεταχείριση από το υπουργείο Οικονομικών προ διετίας, την απαγόρευση για νέα ακίνητα στα τρία διαμερίσματα της Αθήνας όπου καταγράφηκε ραγδαία εξάπλωση και τη θέσπιση λειτουργικών προδιαγραφών και προτύπων ασφαλείας από το υπουργείο Τουρισμού στις αρχές της χρονιάς, γυρίζουμε μια καινούρια σελίδα στο πλαίσιο της βραχυχρόνιας μίσθωσης, επισήμανε η κ. Κεφαλογιάννη.
Δεν μπορούμε να συζητάμε πώς θα είναι η Ελληνική ξενοδοχία στα επόμενα χρόνια και την ίδια στιγμή έχουμε ένα προϊόν το οποίο σε πολλές περιπτώσεις όχι απλώς δεν προσθέτει αλλά αφαιρεί από την ποιοτική αναβάθμιση της τουριστικής προσφοράς την οποία επιδιώκουμε, τόνισε και υπογράμμισε οτι έχουμε ένα σωστό πλαίσιο για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε τη βραχυχρόνια μίσθωση: «ως ένα προιον που θα πρεπει να καλύπτει κάποιες ελάχιστες λειτουργίες/ προδιαγραφές ασφαλείας, να υπόκειται σε έλεγχο, και να φορολογείται ανάλογα».
Για το ενδεχόμενο επέκτασης των περιορισμών στη βραχυχρόνια μίσθωση και σε άλλους προορισμούς της χώρας, η υπουργός είπε ότι η λειτουργία της αγοράς αυτής είναι θετική σε προορισμούς με ανεπάρκεια κάλυψης της ζήτησης από νόμιμα καταλύματα αλλά και επειδή καλύπτει ανάγκες μερίδας ταξιδιωτών. Άλλωστε, πρόσθεσε, αυτό θα πρέπει να συζητηθεί σε συνδυασμό με το ειδικό χωροταξικό πλαισιο για τον τουρισμό και με τον χωροταξικο σχεδιασμο σε τοπικο επιπεδο, με εμπλοκή και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Άλλωστε, το ειδικό χωροταξικό πλαίσιο στον τουρισμό βρίσκεται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας του και θα είναι αρκετά διαφοροποιημένο σε σχέση με εκείνο που βγήκε σε διαβούλευση, είπε η κ. Κεφαλογιάννη.
Βιωσιμότητα και στρατηγικός σχεδιασμός οι κορυφαίες προκλήσεις στον Ελληνικό τουρισμό
Πρέπει να δημιουργήσουμε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των νέων μορφών φιλοξενίας, υπογράμμισε από την πλευρά του ο κ. Παράσχης και ανέδειξε ως κορυφαίο πρόβλημα την υποβόσκουσα αίσθηση στην Ελλάδα ότι ο τουρισμος δεν χρειαζεται στρατηγικο σχεδιασμο και παρεμβασεις αλλα ότι λογω momentum να λειτουργήσει απο μονος του.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στην πρόκληση της βιωσιμότητας, η οποία, σύμφωνα με την ΕΕ δεν είναι απλώς αναγκαιότητα αλλά και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, όπως είπε. Η Ευρώπη παραμένει τουριστική υπερδύναμη, αλλά αυτό απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση που συνδυάζει τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις της βιωσιμότητας, τόνισε.
Στο πλαίσιο αυτό, οι τουριστικές επιχειρήσεις οφείλουν να είναι βιώσιμες, με θετικό κοινωνικό αποτύπωμα και σε αρμονία με το περιβάλλον στο οποίο λειτουργούν.
Σε αυτή την κατεύθυνση ο κ. Παράσχης ανέδειξε το πρόγραμμα ΜΕΤΡΟΝ του ΙΝΣΕΤΕ ως πεδίο αυτορρύθμισης του κλάδου, ενώ υπενθύμισε ότι ο τουρισμός δεν είναι μόνο αφίξεις και έσοδα αλλά περιλαμβάνει και την υπεύθυνη διαχείριση σε επίπεδο ενέργειας και νερού, απορριμμάτων, κοινωνικού αποτυπώματος και εργασιακών συνθηκών.
Παράλληλα, η γεωπολιτική αστάθεια, η έντονη ανταγωνιστικότητα από χώρες εκτός ζώνης ευρώ, καθώς και η κλιματική κρίση επιβάλλουν τον εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή του τουριστικού προϊόντος. Ο κ. Παράσχης υπογράμμισε τη σημασία ένταξης στη νέα στρατηγική των ζητημάτων φυσικών φαινομένων και της ασφάλειας, ειδικά για μια μεσογειακή χώρα όπως η Ελλάδα με πληθυσμό 10 εκατ. που υποδέχεται 40 εκατ. επισκέπτες. tornosnews.gr
Χαιρετισμός Προέδρου κ. Γιάννη Χατζή στο 6ο Περιφερειακό Συνέδριο στη Σαντορίνη
Σας καλωσορίζω στη Σαντορίνη, ίσως το ομορφότερο υπαίθριο μουσείο στον κόσμο και σας ευχαριστώ από καρδιάς που κάνατε τόσο κόπο και ήρθατε σήμερα εδώ από κάθε γωνία της Ελλάδας.
Η παρουσία σας ενισχύει ουσιαστικά τη σοβαρότητα της συζήτησης και μας βοηθάει να περάσουμε παντού το μήνυμα ότι ο τουρισμός δεν πρέπει να είναι αντικείμενο εύκολων εντυπώσεων, αλλά ουσιώδους στρατηγικού σχεδιασμού. Ειδικά στο σημερινό περιβάλλον που ο δημόσιος διάλογος για το μέλλον του χαρακτηρίζεται συχνά από απλουστεύσεις και γενικεύσεις.
Οι Ξενοδόχοι, δεν είμαστε όλοι απαλλαγμένοι από ευθύνες για κάποια αρνητικά φαινόμενα. Άλλωστε, δεν είναι εύκολο κανείς να ισχυριστεί ότι υπάρχει κλάδος στην οικονομία που να αποτελεί εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα.
Έχουμε, όμως, κάθε δικαίωμα να είμαστε περήφανοι καθώς αποτελούμε τον μοναδικό μεγάλο κλάδο στην εθνική οικονομία ο οποίος υπογράφει αδιαλείπτως Συλλογική Σύμβαση Εργασίας εδώ και πάνω από μισό αιώνα. Έχουμε αυτοπεποίθηση για τη διαχρονική μας συμβολή στη στήριξη των τοπικών κοινωνιών, στην ενίσχυση της απασχόλησης, εξαιρετικό επίπεδο φιλοξενίας, την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων και των δημόσιων εσόδων.
Η νέα πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από πολύ αυξημένο λειτουργικό κόστος. Και το κόστος αυτό επιβαρύνεται ακόμη περισσότερο από την πράσινη μετάβαση.
Ωστόσο, κάθε φορά που γίνεται λόγος για επενδύσεις στην εταιρική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα, οφείλουμε να αναρωτηθούμε κατά πόσον αυτές είναι εφικτές για το σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου.
Η πλειοψηφία των ξενοδοχείων είναι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες παραμένουν αποκλεισμένες τόσο από τη χρηματοδότηση μέσω του τραπεζικού συστήματος, όσο και από την πρόσβαση στον αναπτυξιακό νόμο. Δεν μπορώ να κατανοήσω πως μπορούν αυτές οι επιχειρήσεις να συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν νέα βάρη, την στιγμή που καλούνται ήδη να λειτουργήσουν στο πιο επιβαρυμένο περιβάλλον έμμεσης φορολογίας στη Μεσόγειο. Έμμεσοι φόροι που είναι διπλάσιοι από χώρες όπως η Πορτογαλία, Ισπανία, Κύπρος, Ιταλία και Τουρκία.
Σας υπενθυμίζω ότι ιδιαίτερα για την προσπάθεια πράσινης προσαρμογής τα έτη 2024 και 2025 ο κλάδος θα αποδώσει πάνω από 1 δις στο ταμείο φυσικών καταστροφών.
Παρόλα αυτά δεν θέλουμε να είμαστε ισοπεδωτικοί. Η χώρα έχει αναμφίβολα κάνει μεγάλα βήματα μπροστά τα τελευταία χρόνια — όπως η ενίσχυση του τουριστικού brand, ιδιαίτερα κατά την πανδημία, η πρόοδος στον ψηφιακό μετασχηματισμό του δημοσίου και την εξαιρετικής σημασίας δημοσιονομική συνέπεια. Όμως, νομίζω ότι όλοι συμφωνούμε ότι στον δικό μας ΤΟΜΕΑ, η ιδιωτική πρωτοβουλία κάνει deliver γρηγορότερα και καλύτερα. Και φέρνει αποτελέσματα που δεν περιορίζονται στις Τοπικές οικονομίες, αλλά βελτιώνουν το μακροοικονομικό προφίλ της χώρας.
Παρόλα αυτά παρουσιάζεται ένας δημόσιος διάλογο που διακινεί την ιδέα ότι “η Ελλάδα πρέπει να πάψει να στηρίζεται στον τουρισμό” και να επενδύσει στον πρωτογενή τομέα, την ενέργεια, την μεταποίηση και την τεχνολογία— λες και πρόκειται για δύο ανταγωνιστικούς πόλους, λες και το ένα αποκλείει το άλλο.
Η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική.
Ο τουρισμός παράγει εξαγώγιμη αξία. Το 2024, τα έσοδα από τον εισερχόμενο τουρισμό προσέγγισαν τα 22 δισ. ευρώ, καλύπτοντας το
71,5% του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών.
Ο τουρισμός στηρίζει την εγχώρια μεταποίηση. Το 85% του εμπορικού ελλείμματος αντισταθμίζεται από τουριστικά έσοδα.
Ο τουρισμός δημιουργεί απασχόληση ιδιαίτερα στους νέους καθώς στις ηλικίες κάτω από 30 το ποσοστό απασχόλησης στον φτάνει το
34%, έναντι μόλις 12% στο σύνολο της οικονομίας.
Ο τουρισμός στηρίζει την περιφερειακή οικονομία. Καθώς τα 4/5 της δραστηριότητας πραγματοποιείται εκτός Αττικής.
Αλλά το σημαντικότερο, ο τουρισμός δίνει λύση στην βασικότερη εθνική μας πρόκληση καθώς οι Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης είναι οι μόνες που κατέγραψαν πληθυσμιακή αύξηση μεταξύ 2011 και 2021. Με περιοχές στα Δωδεκάνησα να φτάνουν μέχρι και 11% αύξηση πληθυσμού.
Και όλα αυτά δεν είναι εσωτερικές παραδοχές. Επιβεβαιώνονται και από διεθνείς δείκτες: η Ελλάδα κατατάσσεται πλέον στην 21η θέση παγκοσμίως στον Δείκτη Ανάπτυξης Ταξιδίων και Τουρισμού του World Economic Forum — σημειώνοντας άνοδο επτά θέσεων σε σχέση με το 2021. Την ίδια στιγμή, όμως, εξακολουθούμε να βρισκόμαστε στην θέση 57 στην γενική ανταγωνιστικότητα της οικονομίας
Κυρίες και κύριοι,
Ο τουρισμός δεν είναι ανταγωνιστικός με άλλους κλάδους της οικονομίας. Δεν τους υποκαθιστά — τους ενισχύει. Δημιουργεί ζήτηση για εγχώρια προϊόντα, υπηρεσίες και τεχνολογίες!!! Δεν υπάρχει δίλημμά “τουρισμός ή βιομηχανία”. Οι δύο τομείς είναι συμπληρωματικοί.
Η ανταγωνιστικότητα, η ανθεκτικότητα και η ευημερία της χώρας περνούν μέσα από συνέργειες — όχι από τεχνητές αντιπαραθέσεις. Αυτό που απαιτείται είναι ένα συνεκτικό, διακομματικό εθνικό σχέδιο που θα αναγνωρίζει τον τουρισμό ως δομικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας — όχι ως «εύκολο χρήμα».
Διότι η αλήθεια είναι μία: δεν είναι εύκολος τομέας. Δεν είναι αυτονόητος. Δεν λειτουργεί στον αυτόματο πιλότο. Πίσω από κάθε ρεκόρ εσόδων βρίσκονται εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που μέσα από την προσφορά τους στον τουρισμό δεν χτίζουν τοίχους αλλά γέφυρες για όλους τους κλάδους της εθνικής οικονομίας.
Συνάδελφοι ξενοδόχοι πρέπει να κάνουμε το καθήκον μας και αναλαμβάνουμε την ευθύνη μας. Με βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών, συνέχιση των επενδύσεων και κρατώντας υπεύθυνη στάση.
Η ανταγωνιστικότητα, η ανθεκτικότητα και η ευημερία της χώρας περνούν μέσα από συνέργειες και τουρισμός μπορεί και πρέπει να συνεχίσει να αναπτύσσεται. Οι προοπτικές είναι τεράστιες και οι λύσεις που δίνει στα μακροοικονομικά της χώρας είναι αναγκαίες. Αυτό που λείπει είναι το σταθερό πλαίσιο. Οι σαφείς κανόνες. Η ασφάλεια δικαίου. Η καθαρή χωροταξία. και οι υποδομές που μας αξίζουν.
Αυτό που πραγματικά χρειαζόμαστε είναι πολιτική πρωτοβουλία για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις που θα διαμορφώσουν ένα περιβάλλον ασφάλειας για επενδύσεις, θα μειώσουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό, θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα και θα παρέχουν θεσμική σταθερότητα για την μακροπρόθεσμη προοπτική του κλάδου.
Η απουσία αυτού του πλαισίου αφήνει χώρο σε πρόχειρες προσεγγίσεις και σε γενικεύσεις που θολώνουν τη δημόσια συζήτηση.
Αυτό που απαιτούμε είναι να γίνεται διάλογο με τους φορείς. Όχι για να ζητούμε προνομιακή μεταχείριση αλλά για να παρουσιάζουμε τεκμηριωμένες θέσεις και ρεαλιστικές προτάσεις. Ζητάμε από το πολιτικό σύστημα να ακούει, να κατανοεί και μετά να ενεργεί.
Για έναν τουρισμό οικονομικά βιώσιμο, κοινωνικά δίκαιο και εθνικά επωφελή. Σας ευχαριστώ θερμά.