•Νέες πηγές εσόδων για τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό από το σύστημα εμπορίας εκπομπών, τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα και τα εταιρικά κέρδη
•Επείγουσα ανάγκη για πόρους για την αποπληρωμή οφειλών από τον δανεισμό του ταμείου ανάκαμψης Next Generation EU
•Οι νέοι «ίδιοι πόροι» έχουν συμφωνηθεί σε νομικά δεσμευτικό χάρτη πορείας από το 2020
Την Πέμπτη, το Κοινοβούλιο προετοίμασε το έδαφος για την θέσπιση της επόμενης γενιάς «ιδίων πόρων», δηλαδή νέων πηγών εσόδων για τον προϋπολογισμό της ΕΕ.
Με 399 ψήφους υπέρ, 138 κατά και 61 αποχές, το Κοινοβούλιο έκανε σε βήμα προς την εφαρμογή μιας τροποποίησης της νομοθεσίας που διέπει τα έσοδα της ΕΕ, της λεγόμενης «απόφασης για τους ιδίους πόρους». Η τροποποίηση αυτή, μόλις εγκριθεί από το Συμβούλιο και επικυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη, θα εισαγάγει τρεις νέες πηγές εσόδων: έσοδα από την εμπορία εκπομπών, πόρους που προκύπτουν από τον μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα της ΕΕ, αλλά και έναν προσωρινό στατιστικό ίδιο πόρο που βασίζεται στα εταιρικά κέρδη.
Αποπληρωμή οφειλών από το σχέδιο ανάκαμψης
Τα έσοδα από τους νέους «ιδίους πόρους» της ΕΕ θα είναι κρίσιμης σημασίας για την αποπληρωμή του χρέους στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης της ΕΕ, ιδίως καθώς η αύξηση των επιτοκίων έχει βαρύ αντίκτυπο στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Με τα νέα έσοδα, ο προϋπολογισμός της ΕΕ θα μπορούσε να εξυπηρετηθεί με αξιοπιστία σε μακροπρόθεσμη βάση και επίσης να χρηματοδοτήσει νέες προτεραιότητες, αποφεύγοντας παράλληλα την ανάγκη μείωσης των κονδυλίών των υφιστάμενων προγραμμάτων και πολιτικών της ΕΕ, λένε οι ευρωβουλευτές.
Πρόληψη υπερβολικά υψηλών επιστροφών για ορισμένα κράτη μέλη
Υπό το πρίσμα του υψηλού πληθωρισμού, οι προσωρινές διορθωτικές πληρωμές που είχαν προβλεφθεί για τη Δανία, τη Γερμανία, την Ολλανδία, την Αυστρία και τη Σουηδία για την περίοδο 2020-2027 με τη μορφή κατ’ αποκοπή ποσών, αυξήθηκαν απροσδόκητα και δυσανάλογα. Ως εκ τούτου, οι ευρωβουλευτές ζητούν τα εν λόγω ποσά να αναπροσαρμόζονται ετησίως όπως και ο προϋπολογισμός της ΕΕ, δηλαδή βάσει σταθερού συντελεστή αποπληθωρισμού 2% ετησίως.
Δηλώσεις
Ο συνεισηγητής José Manuel Fernandes (ΕΛΚ, Πορτογαλία) είπε: «Χρειαζόμαστε νέους ιδίους πόρους για να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά στις μελλοντικές κρίσεις και να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις της ΕΕ προς τους Ευρωπαίους πολίτες, χωρίς να επιβαρύνουμε τις μελλοντικές γενιές με χρέος. Ειδάλλως, τα προγράμματα της ΕΕ αναμένεται να αντιμετωπίσουν περικοπές που υπερβαίνουν τα 15 δισ. ευρώ ετησίως. Για να το αποφύγουμε αυτό, έχουμε δύο επιλογές: μπορούμε είτε να αυξήσουμε τις εισφορές των κρατών μελών στον προϋπολογισμό της ΕΕ, επιβαρύνοντας έτσι τους πολίτες, είτε να εγκρίνουμε νέους ιδίους πόρους. Η δεύτερη λύση είναι η προτιμώμενη πορεία προς τα εμπρός και το Συμβούλιο πρέπει να αποδώσει στο ζήτημα αυτό την επείγουσα σημασία που του αρμόζει.»
Η συνεισηγήτρια Valérie Hayer (Renew, Γαλλία) δήλωσε: «Ο χρόνος τελειώνει και το Συμβούλιο πρέπει να επιταχύνει. Ζητάμε από την Επιτροπή να συμφωνήσει το συντομότερο δυνατόν σχετικά με τη δέσμη αυτή. Η Ευρώπη δεν μπορεί να βασιστεί στην Ουγγρική Προεδρία του Συμβουλίου υπό τον Viktor Orbán το 2024 όσον αφορά την κοινωνική δικαιοσύνη, αυτό απλά δεν θα συμβεί!»
Επόμενα βήματα
Μετά την έγκριση από το Κοινοβούλιο των προτάσεων στο πλαίσιο της διαδικασίας διαβούλευσης, το Συμβούλιο της ΕΕ πρέπει επίσης να τις εγκρίνει ομόφωνα. Στη συνέχεια, τα κράτη μέλη θα πρέπει να κυρώσουν κάθε νέα απόφαση για τους ιδίους πόρους.
Σχετικές πληροφορίες
Το 2020, μαζί με τον τρέχοντα μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ (πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2021-2027), τα θεσμικά όργανα της ΕΕ συμφώνησαν σε έναν νομικά δεσμευτικό χάρτη πορείας για την εισαγωγή νέων πηγών εσόδων της ΕΕ. Ο ίδιος πόρος για τα πλαστικά, που θεσπίστηκε το 2021, ήταν η πρώτη νέα πηγή εσόδων της ΕΕ από το 1988. Στο τέλος του 2021, η Επιτροπή πρότεινε τρεις επιπλέον ιδίους πόρους. Η πρόταση επικαιροποιήθηκε τον Ιούνιο του 2023, αλλά οι πόροι δεν έχουν ακόμη εγκριθεί από τις χώρες της ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές έχουν ζητήσει από τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν τις νέες ροές εισοδήματος της ΕΕ πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2024.
Η θέση του Κοινοβουλίου που εγκρίθηκε σήμερα ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών όπως αυτές εκφράστηκαν στις προτάσεις της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης και ειδικά στην πρόταση 16 για τις χρηματοοικονομικές και φορολογικές πολιτικές (παράγραφος 5).