Τριμερής – απάντηση στις τουρκικές απειλές – Οι συμφωνίες και το κοινό μήνυμα συνεργασίας Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ (video)

Μήνυμα προς την Τουρκία για την ανθεκτικότητα της τριμερούς σχέσης Ελλάδας, Ισραήλ και Κυπριακής Δημοκρατίας έστειλαν χθες από την Ιερουσαλήμ οι ηγέτες των τριών χωρών. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες μετά τις απειλές της Αγκυρας για την ανάπτυξη ισραηλινών όπλων για τη θωράκιση των ελληνικών νησιών, αλλά και την πρώτη αερομαχία πάνω από το Αιγαίο, έπειτα από σχεδόν τρία χρόνια.

Ενώ και χθες σημειώθηκαν παραβιάσεις από τουρκικά F-16 στο Βόρειο Αιγαίο. Η βεντέτα Ερντογάν – Νετανιάχου αποτελεί ακόμη ένα συστατικό στοιχείο του τουρκικού εκνευρισμού, κάτι το οποίο φάνηκε και από τις προειδοποιήσεις του πρωθυπουργού του Ισραήλ περί άμυνας των τριών κρατών έναντι οποιασδήποτε προσπάθειας παλινόρθωσης αυτοκρατοριών στην περιοχή.

Κοινό μήνυμα από Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ

Του Βασίλη Νέδου

Η χθεσινή, προγραμματισμένη, τριμερής σύνοδος κορυφής Ελλάδας, Ισραήλ και Κυπριακής Δημοκρατίας επιβεβαίωσε τη βούληση των τριών χωρών να διατηρήσουν την πολιτική συνεργασία στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, στέλνοντας σαφές μήνυμα προς τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής, ιδιαίτερα μάλιστα την Τουρκία, η οποία θεωρεί το συγκεκριμένο σχήμα ως υπονομευτικό των συμφερόντων της στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ισραηλινός ομόλογός του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, όπως και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, έστειλαν από την Ιερουσαλήμ ένα σαφές μήνυμα αντοχής της τριμερούς αυτής σχέσης. Μάλιστα ο κ. Νετανιάχου αναφέρθηκε ευθέως στην Τουρκία, λέγοντας ότι ο τριμερής συνασπισμός «δεν αναζητεί τη σύγκρουση με κανέναν, αλλά αντιθέτως αναζητεί τη σταθερότητα». Ο κ. Νετανιάχου υπογράμμισε ότι «θα υπερασπιστούμε τις χώρες και τις θαλάσσιες ζώνες μας», που –όπως είπε– εδράζονται στο διεθνές δίκαιο, και εξέφρασε την ελπίδα ότι η βούληση αυτή «δεν θα δοκιμαστεί». Νωρίτερα ο κ. Νετανιάχου είχε μιλήσει για συνεργασία στον τομέα της άμυνας ανάμεσα στις τρεις χώρες διότι «οι απειλές είναι υπαρκτές», ενώ έκανε μια ακόμα έμμεση αναφορά στην Τουρκία λέγοντας ότι «όσοι πιστεύουν ότι μπορούν να επαναφέρουν την αυτοκρατορία τους, τους λέμε ότι αυτό δεν θα συμβεί. Είμαστε αποφασισμένοι να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας». Ο κ. Μητσοτάκης ανέδειξε από την πλευρά του τη σημασία της τριμερούς συνεργασίας για την ασφάλεια και τη σταθερότητα όχι μόνο των τριών χωρών, αλλά και της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου. Και πρόσθεσε ότι η περιοχή εισήλθε σε μια νέα γεωπολιτική εποχή, με αυξημένες προκλήσεις και ευκαιρίες.

Το σχήμα «3+1»

Για τους κ. Μητσοτάκη και Χριστοδουλίδη η τριμερής στην Ιερουσαλήμ ήταν και μια ευκαιρία να συντονιστούν με τον κ. Νετανιάχου λίγες ημέρες πριν αναχωρήσει για την κατοικία του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο, όπου στις 29 Δεκεμβρίου προγραμματίζεται να συναντηθούν ώστε να συνομιλήσουν για μια σειρά από ζητήματα που αφορούν, μεταξύ άλλων, και την Τουρκία. Αλλωστε και οι τρεις ηγέτες αναφέρθηκαν χθες με έμφαση στο σχήμα «3+1» (τριμερής Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ), το οποίο αποτελεί μια προσπάθεια να κρατηθεί η Ουάσιγκτον σε ενεργό επαφή με τα ζητήματα της Ανατολικής Μεσογείου, κάτι που η Αγκυρα ουδέποτε είδε με θετικό μάτι.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Νετανιάχου τάσσεται ανοιχτά κατά της επιστροφής της Τουρκίας στο πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35 και μάλιστα το συγκεκριμένο ζήτημα αντιμετωπίζεται από την Αγκυρα ως ένδειξη συντονισμού ανάμεσα στην Ελλάδα και στο Ισραήλ κατά της Αγκυρας.

Ενδεικτικό της τουρκικής ενόχλησης είναι ότι και χθες πραγματοποιήθηκαν συνολικά επτά παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου στο Βορειοανατολικό Αιγαίο (μεταξύ Λέσβου και Λήμνου) από ένα αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας ATR-72 και ένα από τα δύο οπλισμένα τουρκικά F-16, που αναχαιτίστηκαν από την Πολεμική Αεροπορία κατά τη συνήθη πρακτική. Οι παραβιάσεις αυτές ακολούθησαν την πρώτη εικονική αερομαχία έπειτα από τρία χρόνια στην ίδια περιοχή του Αιγαίου την Παρασκευή που πέρασε ανάμεσα σε ελληνικό και τουρκικό F-16, και βεβαίως την εμπρηστική ρητορική του υπουργού Εθνικής Αμυνας της Τουρκίας Γιασάρ Γκιουλέρ, ο οποίος προειδοποιεί ότι η Αγκυρα θα αντιδράσει στον ελληνικό σχεδιασμό για την τοποθέτηση ισραηλινών όπλων (μεταξύ άλλων, πυραυλικού πυροβολικού) στα νησιά του Αιγαίου. Υπενθυμίζεται ότι ανάλογα έντονες αντιδράσεις είχαν καταγραφεί και όταν τοποθετήθηκαν τα πρώτα αντιαεροπορικά συστήματα ισραηλινής κατασκευής σε κυπριακό έδαφος.

Μετά και τη χθεσινή τριμερή, είναι απολύτως δεδομένο ότι οι τουρκικές αντιδράσεις θα ενταθούν. Ανεξαρτήτως αν οι κ. Μητσοτάκης και Χριστοδουλίδης ήταν πιο προσεκτικοί από τον κ. Νετανιάχου στις διατυπώσεις τους, και οι τρεις επανέλαβαν τη στήριξή τους στον Διάδρομο Ινδίας, Μέσης Ανατολής, Ευρώπης (IMEC), τον οποίο η Τουρκία αντιμετωπίζει ως εχθρικό πρότζεκτ.

Σημειώνεται, τέλος, ότι ο κ. Μητσοτάκης είχε νωρίτερα (στη συνάντηση με τον Μαχμούντ Αμπάς) μιλήσει για τη σκέψη της Αθήνας να συμμετάσχει στη Δύναμη Σταθεροποίησης. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», αυτό αφορά σκέψη ανάπτυξης στελεχών του Μηχανικού και του Υγειονομικού, χωρίς αμιγώς στρατιωτική αποστολή.

Συμμετοχή σε εμπέδωση συνθηκών ασφαλείας

Την πολιτική στήριξη της Ελλάδας στην Παλαιστινιακή Αρχή και την πρόθεση για συμμετοχή στην ανοικοδόμηση της Γάζας μετέφερε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στον πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς. Η πρώτη επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στη Ραμάλα (τελευταία επίσκεψη Ελληνα πρωθυπουργού στη Ραμάλα ήταν το 2015 από τον Αλέξη Τσίπρα) αποτελεί και την πρώτη που κάνει Ευρωπαίος ηγέτης μετά την έναρξη της πρώτης φάσης του Σχεδίου Ειρήνης για τη Γάζα, τον περασμένο Οκτώβριο.

Σύμφωνα με το Μέγαρο Μαξίμου, ο πρωθυπουργός επανέλαβε τη δέσμευση της Ελλάδας στην επίλυση του Παλαιστινιακού με γνώμονα την επανεκκίνηση της πολιτικής διαδικασίας, με στόχο τη δημιουργία δύο κρατών υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, ενώ ανέφερε πως η Ελλάδα είναι έτοιμη να συμβάλει στην ανοικοδόμηση της Γάζας και στην εμπέδωση των συνθηκών ασφαλείας, τονίζοντας παράλληλα τη σημασία παλαιστινιακής συμμετοχής στην υλοποίηση του σχεδίου ειρήνευσης. Σημείωσε ότι η Ελλάδα συνεισφέρει σταθερά στην αρωγή προς τους κατοίκους της Γάζας, έχοντας μονίμως ως προτεραιότητα την προστασία των αμάχων, και έχει μεριμνήσει για την περίθαλψη σε ελληνικά νοσοκομεία παιδιών που διασώθηκαν από τον πόλεμο.

«Για εμάς η προστασία των αμάχων και ο σεβασμός του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου αποτελούν θεμελιώδεις αρχές. Η χώρα μου τονίζει διαρκώς τη σημασία τους στις επαφές της με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη», ανέφερε –μεταξύ άλλων– ο κ. Μητσοτάκης και υπογράμμισε ότι «η πραγματική πρόκληση είναι πώς μπορούμε να συμβάλουμε στην εφαρμογή των επόμενων σταδίων αυτού του σχεδίου και ταυτόχρονα στην ανάδυση ενός αξιόπιστου πολιτικού ορίζοντα». Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ακόμη ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να στηρίξει «με κάθε δυνατό τρόπο» την Παλαιστινιακή Αρχή στην προσπάθεια μεταρρυθμίσεων που θα κάνει, ώστε, όπως είπε, «να διασφαλίσουμε ότι θα ενισχύσετε και τις δικές σας επιχειρησιακές ικανότητες για την υλοποίηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων για τον λαό σας».

Υψηλοί τόνοι από την Αγκυρα για τη θωράκιση των νησιών

Του Μανώλη Κωστίδη

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Με μεγάλη προσοχή παρατηρούν στην Τουρκία τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Ισραήλ, καθώς στην Αγκυρα εκφράζεται με τον πιο επίσημο τρόπο η ενόχληση για τη συνεργασία Αθήνας – Λευκωσίας και Ισραήλ, όπως και την εγκατάσταση ισραηλινών όπλων στα νησιά.

Ο υπουργός Αμυνας της Τουρκίας Γιασάρ Γκιουλέρ δήλωσε πως η «σύμπραξη της Ελλάδας, του Ισραήλ και της Ελληνοκυπριακής Διοίκησης Νότιας Κύπρου (Κυπριακή Δημοκρατία) και η υπογραφή συμφωνιών δεν μπορεί να αποτελέσει απειλή για εμάς. Υπογράφουμε συμφωνίες με πολλές χώρες. Αλλά δεν συνάπτουμε αυτές τις συμφωνίες εναντίον μιας συγκεκριμένης χώρας». Αμέσως μετά κατηγόρησε την Ελλάδα για τα συστήματα αεράμυνας που θα προμηθευτεί από το Ισραήλ και θα εγκατασταθούν στα νησιά που βρίσκονται σε αποστρατιωτικοποιημένο καθεστώς. «Αυτά είναι νησιά που δεν πρέπει να εξοπλίζονται, βάσει των συνθηκών. Κάνουμε τις απαραίτητες εργασίες (ενέργειες) για το θέμα αυτό», ανέφερε. Ο κ. Γκιουλέρ ισχυρίστηκε πως γνωρίζει ότι το Ισραήλ και η Ελλάδα «ασκούν πιέσεις» για να μην παραλάβει η Τουρκία αεροσκάφη F-35. Πάντως ανέφερε πως «η τρέχουσα κατάσταση δείχνει ότι οι εντάσεις στο Αιγαίο μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω αμοιβαίας κατανόησης και διαλόγου».

Στην Αγκυρα, παρά τις διαψεύσεις της Αθήνας, έχει προκληθεί μεγάλη καχυποψία σχετικά με το ενδεχόμενο της δημιουργίας δύναμης ταχείας επέμβασης 2.500 ανδρών με τη συμμετοχή δυνάμεων από Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ. Αυτός ίσως είναι και ο λόγος που ο κ. Γκιουλέρ ανέφερε ότι «καμία προσπάθεια αποκλεισμού της χώρας μας ή παραβίασης των νόμιμων δικαιωμάτων μας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο δεν θα ευοδωθεί και από αυτή την άποψη, υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματα και τα συμφέροντα της “Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου” με την ίδια ευαισθησία». Εν τω μεταξύ, παράταση δύο ετών δόθηκε στην παρουσία τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη. H πρόταση Ερντογάν εγκρίθηκε από το τουρκικό Κοινοβούλιο.

Στην τουρκική πρωτεύουσα υπενθυμίζουν πως «η θαλάσσια συνεργασία με τη Λιβύη καθιερώθηκε με το “μνημόνιο συνεργασίας για την Οριοθέτηση των Θαλάσσιων Περιοχών Δικαιοδοσίας” που υπεγράφη το 2019 και έχει επεκταθεί ώστε να περιλαμβάνει τομείς όπως η ενεργειακή ασφάλεια και η καταπολέμηση της παράτυπης μετανάστευσης».

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν, ο διοικητής των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών (ΜΙΤ) Ιμπραήμ Καλίν και ο υπουργός Αμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ πήγαν στη Συρία και συναντήθηκαν με τον πρόεδρο της χώρας Αχμέντ αλ Σάρα αλλά και μέλη της κυβέρνησης και του στρατού. / kathimerini

BINTEO