«Ήρθεν η ώρα του φευγιού και του ποκινημάτου που φεύγουν από τα νησιά, οι βέργες του θανάτου»…
Δύσκολα περιγράφεται το έπος των σφουγγαράδων. Δύσκολα χωνεύεις τον θάνατο ενός εικοσάχρονου, που τον κατάπιε η θάλασσα που τόσο μισήσαμε, μα συνεχίζουμε να αγαπούμε… που τόσο μας εκδικήθηκε και τόσο μας γαλήνεψε στο πέρασμα των χρόνων.
Δεν θα μπορούσε να αποδοθεί καλύτερα στο σανίδι ενός θεάτρου η ζωή, ο αποχωρισμός, η βουτιά, η απώλεια, ο θρήνος στη Λιβύη, ο σπαραγμός στα νησιά και ο υπερβολικός πλούτος που προέκυψε μέσα από τον πόνο.
Όμως, ο επιβλητικός σχεδιασμός του Θεάτρου της Μεσαιωνικής Τάφρου «Μελίνα Μερκούρη» τα χώρεσε όλα. Τα ανέδειξε όλα. Δρώμενα και συναισθήματα, που ξεσήκωσε το ταμπεραμέντο της Μαρίας Μανιώτη.
Από τώρα και στο εξής, όσοι παρευρέθηκαν, θα γνωρίζουν τι σημαίνει το φυσικό σφουγγάρι, που δίδεται ως καλοκαιρινό σουβενίρ και γατί είναι τόσο ακριβό. Αυτό το μοναδικό προϊόν, που λειτουργεί θεραπευτικά στο σώμα του ανθρώπου, αφαιρώντας μύκητες και δερματικές ασθένειες. Η αλίευσή του, πληρώνεται με φόρο βαρύ: με τις ζωές παλικαριών. Οι «βαθύτες» είχαν την πρωτιά στο θάνατο.
Με τιμώμενα πρόσωπα, τον Υφυπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Γιάννη Παππά ως τον πλέον αρμόδιο κυβερνητικό για τη σπογγαλιεία, την πανίσχυρη Εμπορική Ναυτιλία της εποχής και τον Καθηγητή Νευροχειρουργικής ΕΚΠΑ κ. Στέφανο Κορφιά, εμπλουτίστηκε η πολιτιστική παράσταση, με διοργανωτές, τα μέλη του C.I.D. UNESCO – Τμήμα Ρόδου.
Στους προαναφερόμενους, προσφέρθηκαν τιμής ένεκεν, αντίγραφα της σφραγίδας του Υπουργείου Ναυτιλίας του 1824.
Τιμητικές πλακέτες και αναμνηστικά, δόθηκαν σε όσους συνέβαλαν στην επιτυχία της εκδήλωσης: στον Αναπληρωτή Περιφερειάρχη Ν. Αιγαίου Απόστολο Ασπράκη, Αντιπεριφερειάρχη Τουρισμού Χρήστο Μιχαλάκη, Δήμαρχο Καλυμνίων Γιάννη Μαστροκούκο, Αντιδήμαρχο Τουρισμού Γεώργιο Τόππο, Πρόεδρο Λιμενικού Ταμείου Ν. Δωδεκανήσου Βασίλη Βαγιανάκη, Πρόεδρο Περιφερειακού Φυτωρίου Μιχάλη Λουλούς, Αντιδήμαρχο Τουρισμού Καλύμνου Πόπη Κουτούζη και Πολιτισμού Χρυσοβαλάντω Καναβούρη.
Η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού από την σεναριογράφο – σκηνοθέτη Χρυσούλα Κουτούζου, και ο συντονισμός της ομάδας, μετά από πεντάμηνη μελέτη, ήταν υπόθεση δύσκολη και εύκολη. Δύσκολη για να συγκρατήσεις τη θλίψη της ανάμνησης, εύκολη για να κάνεις, αυτά που ήδη έχεις βιώσει: τον ετήσιο, σφουγγαράδικο κύκλο.
Εναλλαγές σκηνικού, μας μετέφεραν, από τα νησιά, στο Λιβυκό Πέλαγος, με ταχύτητα φωτός, βάζοντας σε διαδικασία τους θεατές, να ζουν αυτά που έβλεπαν.
Ετοιμασίες, ελπίδα, φόβος, πίστη στο Θεό και προσευχή. Ατελείωτες οι παρακλήσεις στην Παναγιά και στον Άη Νικόλα. Η σφουγγαροσύνη, δημιούργησε άνδρες με φιλοσοφία της ζωής του τώρα, γυναίκες από γρανίτη και παιδιά με όνειρα: «όταν θα μεγαλώσουμε, θα γίνουμε γιατροί, να αφανίσουμε τη νόσο των δυτών».
Μεγάλο Μνημόσυνο η παράσταση στη Μεσαιωνική Τάφρο. Δέηση, υπέρ της ψυχής των χιλιάδων πνιγμένων σφουγγαράδων, θαμμένων στην άμμο ή αφημένων στην αφρικανική θάλασσα. Μνημόσυνο στις γυναίκες που εγκατέστησαν στα σωθικά τους τη διττή ιδιότητα του πατέρα και της μάνας. Δέηση, για τον αείμνηστο καθηγητή μας Θεόφιλο Κλωνάρη, μαθητή της Δόρας Στράτου, που εμπνεύσθηκε και δημιούργησε τον Χορό του Μηχανικού.
Και όλοι απορούσαν, για το αν τελικά, σε αυτό το δράμα, αποτελούσε δελεαστικό αντιστάθμισμα η μεγάλη οικονομική άνθηση στη χώρα μας.
Οι σφουγγαράδες του Αιγαίου, κατάφεραν να κρατήσουν τους θεατές μέχρι το τέλος, με την αγωνία να κορυφώνεται, στην εναλλαγή των συγκλονιστικών σκηνών.
Η παράσταση «Σφουγγαράδες του Αιγαίου» πραγματοποιήθηκε σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, τον Δήμο Ρόδου – ΔΟΠΑΡ, υπό την αιγίδα των Υπουργείων Εμπορικής Ναυτιλίας, Πολιτισμού – Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου του Διεθνούς Συμβουλίου Χορού της UNESCO και του Θεάτρου «Ελληνικοί Χοροί Δόρα Στράτου». Συγχαρητήριες επιστολές για την παράσταση, εστάλησαν από τον Πρόεδρο Διεθνούς C.I.D. UNESCO Καθηγητή Άλκη Ράφτη και τον Πρόεδρο C.I.D. UNESCO Αθηνών κ. Κωνσταντίνο Τουλάτο.
Κείμενα, Επιμέλεια, Σκηνοθεσία παράστασης – Χρυσούλα Κουτούζου.
Παρουσίαση – Μαρία Μανιώτη
Ποιητής – Νίκος Μιχαήλου
Συντονισμός, Μουσική Επιμέλεια, Βιντεογραφία – Ευάγγελος Γλιάτας
Δάσκαλοι Χορού – Μαριέττα Τομάζου, Γιώργος Καραγιαννάκης, Φιλήμονας Μιχαλάκης, Ευτυχία Ξεπαπαδάκη, Ευφροσύνη Καραβοκυρού.
Συμμετείχαν – CID UNESCO – Τμήμα Ρόδου, Σύλλογοι Καλυμνίων, Πατμίων, Νισυρίων, Βιλλανόβα Παραδεισίου, Γυναικών Κοσκινού, Έμπωνα, Λαογραφικός Σύλλογος Καλύμνου.
Πρόεδροι Συλλόγων – Μαρία Βάλλα, Ευθύμιος Χατζηκώστας, Σοφία Δημητριάδη, Γιάννης Περάκης, Σέβα Καταβενάκη, Γεώργιος Ζαμπελάκης, Μαρία Τρουμουλιάρη.
Φωτογράφος – Βασίλης Καϋμενάκης.
Τεχνικός σκηνικών – Μιχάλης Χάλαρης.
Μεταφορά σκάφους – Σ.Ι.Φ.Α.Δ.Χ ΚΟΛΟΣΣΟΣ
Σε όλους τους συμμετέχοντες, δόθηκαν αναμνηστικά της παράστασης C.I.D. UNESCO – ΤΜΗΜΑ ΡΟΔΟΥ – 2024
Μαρία Βάλλα
Πρόεδρος Δ.Σ. Τμήματος Ρόδου
Council International Dance UNESCO
(Πηγή: Παλμός Καλύμνου)
