Τις τελευταίες ημέρες, έχει ξεσπάσει μια μεγάλη φασαρία γύρω από τις εξελίξεις στον πόλεμο της Ουκρανίας με αφορμή τις ραγδαίες εξελίξεις που έχει προκαλέσει η επέλαση του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, η οποία έχει στείλει το σύνολο της ευρωπαϊκής, υπό προθεσμία, ηγεσίας σε περιδίνηση, τον Ζελένσκι σε πανικό και μια σειρά αναλυτές σε έντονο προβληματισμό.
Τραμπ και Ουκρανία: Τι δεν κατανοούν οι Ευρωπαίοι! Γράφει ο Δημήτρης Απόκης*
Πολλοί άνθρωποι που υποστηρίζουν τον αγώνα της Ουκρανίας κατά της ρωσικής επιθετικότητας, αιφνιδιάστηκαν από τα λόγια του Αμερικανού Προέδρου και τα βρήκαν απογοητευτικά. Εκείνο που ακόμα πολλοί δεν μπορούν να συνηθίσουν και να κατανοήσουν, είναι ότι με τον Πρόεδρο Τραμπ, πάντα συμβαίνουν περισσότερα από ότι φαίνεται προφανές.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, έχει μια μακροπρόθεσμη στρατηγική, που μπορεί να επιτευχθεί μέσω βραχυπρόθεσμων τακτικών, που έχουν ως στόχο την παύση της αιματοχυσίας. Εάν δει κανείς το πεδίο των εξελίξεων και προσπαθήσει να το διευκρινίσει μέσω της ρεαλιστικής σχολής σκέψης, θα καταλήξει σε διάφορες βασικές εκτιμήσεις.
Πρώτον, ο Πρόεδρος Τραμπ θέλει να σταματήσει την αιματοχυσία στην Ουκρανία. Επί του παρόντος, δεν αναζητά την ειρήνη. Ο στόχος του είναι να σταματήσει το μακελειό. Δηλαδή, χρειάζεται μια ανακωχή, η οποία θα αποτελέσει εφαλτήριο για μεταγενέστερα οφέλη. Αυτό είναι θεμελιώδες.
Δεύτερον, έχει βάσιμους λόγους να υποβάλει σε δοκιμασία τον Ζελένσκι. Για τρία χρόνια, η Αμερική βοηθά την Ουκρανία με όπλα, χρήματα και πολιτική υποστήριξη. Ωστόσο, η Ουκρανία δεν έχει ανταποδώσει, ειδικά όσον αφορά τον Τραμπ και τις πολιτικές του. Για αυτό το λόγο θα πάρει και τα σπάνια ορυκτά – μέταλλα.
Στον ΟΗΕ, η Ουκρανία έχει συχνά ψηφίσει κατά του Ισραήλ (κάτι που εγκληματικά έχουν επίσης κάνει, Ελλάδα και Κύπρος), κορυφαίου συμμάχου της Αμερικής, επί διακυβέρνησης Τραμπ. Στην προεκλογική εκστρατεία της Αμερικής, ο Ζελένσκι πήρε μέρος σε εκδήλωση των Δημοκρατικών στην κρίσιμη Πολιτεία της Πενσιλβανία. Μεγάλο θέμα, είναι επίσης, η αχαλίνωτη ουκρανική διαφθορά που έχει ως αποτέλεσμα τη σπατάλη της αμερικανικής βοήθειας. Ο ίδιος ο Ζελένσκι, μίλησε για απώλεια δισ. δολαρίων που και καλά δεν ξέρει που πήγαν.
Εκείνο, που πρέπει το συντομότερο δυνατό να καταλάβει ο Ζελένσκι και κυρίως η τραγική ηγεσία της Ευρώπης, είναι ότι ο Πρόεδρος Τραμπ, είναι ένας επαγγελματίας διαπραγματευτής. Είναι ένας εκλεπτυσμένος επιχειρηματίας που παίρνει ρίσκα και συχνά έχει έναν άσσο κρυμμένο στο μανίκι του. Ποτέ δεν αποκαλύπτει τη στρατηγική του, είτε πριν είτε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, και η στρατηγική του είναι συνήθως αντισυμβατική.
Κατά τη διαπραγμάτευση, ο Αμερικανός Πρόεδρος, προσπαθεί πάντα να γοητεύσει τον αντίπαλο, αλλά έχει μια σιδερένια γροθιά σε βελούδινο γάντι. Δυστυχώς, η ευρωπαϊκή ελίτ και ο Ζελένσκι, συνεχίζουν να μη έχουν καταλάβει, ότι πάντα πρέπει να εκλαμβάνουν ότι λέει ο Πρόεδρος Τραμπ, ψύχραιμα, αναμένοντας το δια ταύτα. Είναι φιλικός όταν θέλει κάτι.
Είναι σαφές, ότι στο αρχικό στάδιο των διαπραγματεύσεων, ο Πρόεδρος Τραμπ, δεν βλέπει κανένα νόημα να εμπλέξει ούτε τον Ζελένσκι, ούτε τους Ευρωπαίους ηγέτες. Είναι απαραίτητο να διερευνηθεί η πραγματική θέση και διάθεση του Πούτιν, γιατί ο Πούτιν είναι ο αντίπαλος εδώ. Μόνο έτσι, μπορεί να διαμορφωθεί η καλύτερη στρατηγική. Είναι αντιπαραγωγικό να φέρνεις άλλους παίκτες, ειδικά εκείνους που μπορούν να συνεισφέρουν μόνο συναισθήματα, αλλά σχεδόν τίποτα εποικοδομητικό. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τον Ζελένσκι, ο οποίος, όπως και ο Πούτιν, θέλει μόνο ασυμβίβαστη νίκη.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος πραγματοποιεί μια επανάσταση στο εσωτερικό της Αμερικής. Αναμορφώνει ριζικά, ολόκληρο το αμερικανικό σύστημα, έτσι ώστε οι ευρωπαϊκές υποθέσεις να μην βρίσκονται στην κορυφή της ατζέντας. Παρόλα αυτά, πριν από τις εκλογές, είχε υποσχεθεί να σταματήσει τον πόλεμο και είναι άνθρωπος που έχει αποδείξει, ότι κρατά το λόγο του.
Όλοι αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη, έτσι ώστε να καθαρίσει η σκόνη που έχει σηκωθεί τις τελευταίες ημέρες και μετά την τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν.
Η στρατηγική που έχει επιλέξει ο Πρόεδρος Τραμπ, είναι, ένα βήμα πίσω, και όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή, δύο βήματα μπροστά. Σκοπεύει να πετύχει κατάπαυση του πυρός και να δώσει στη Ρωσία σχεδόν όλα όσα έχει ήδη καταφέρει να καταλάβει. Αυτό θα επιτρέψει στον Πούτιν να φανεί νικητής και να σώσει το γόητρό του.
Για την Ουκρανία, αυτό θα είναι οδυνηρό, αλλά είναι καλύτερο να ακρωτηριαστεί παρά να αιμορραγήσει μέχρι θανάτου. Και ενώ δεν θα φέρει ειρήνη, θα σταματήσει την αιματοχυσία και θα διατηρήσει τον ουκρανικό στρατό. Για πόσο καιρό θα διαρκέσει η εκεχειρία; Άγνωστο. Η Βόρεια και η Νότια Κορέα βρίσκονται σε εκεχειρία για περισσότερα από 70 χρόνια και η Νότια Κορέα ευημερεί, ενώ η Βόρεια Κορέα βρίσκεται σε απομόνωση.
Η κατάπαυση του πυρός θα προκαλέσει μια ανακούφιση σε όλους, την Ουκρανία, τη Ρωσία, την Αμερική και την Ευρώπη. Πώς θα το χρησιμοποιήσουν η Ουκρανία και οι δυτικές χώρες; Με ενίσχυση των εξοπλισμών.
Η Ουκρανία πρέπει να αναπτύξει τη στρατιωτική της βιομηχανία και να ανοικοδομήσει τον στρατό της. Οι ευρωπαϊκές χώρες θα αναγκαστούν να αυξήσουν αισθητά τις αμυντικές δαπάνες. Η Αμερική θα επιταχύνει τον επανεξοπλισμό και θα αυξήσει απότομα τη στρατιωτική παραγωγή. Σε λίγα χρόνια, η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της θα γίνουν πολύ ισχυρότεροι και δεν θα είναι εύκολη λεία για κανέναν επιτιθέμενο.
Όσον αφορά τη Ρωσία, θα υπάρξει συσσώρευση όπλων και εκεί, αν και ούτε η ποιότητα αυτών των όπλων ούτε η ποσότητά τους μπορούν να συγκριθούν με τα δυτικά. Η Ρωσία, μπορεί να ζητήσει βοήθεια από την Κίνα, αλλά η ικανοποίηση του αιτήματος είναι το λιγότερο αμφίβολη. Το Πεκίνο, έχει πολλούς δικούς του πονοκεφάλους, οπότε γιατί να ανακατευτεί με τα προβλήματα της Ρωσίας. Είναι πολύ πιο ωφέλιμο για την Κίνα να είναι «φίλοι» και εμπορικοί εταίροι με τις δυτικές χώρες.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η έμφυτη επιθυμία της Ρωσίας για στρατιωτική επέκταση δεν θα εξαφανιστεί, αλλά οι πιθανότητες μελλοντικής επιτυχίας της εναντίον της Ουκρανίας ή άλλων ευρωπαϊκών χωρών θα είναι αμελητέες, καθώς θα είναι αδύνατο να συγκριθούν οι στρατιωτικοί και οικονομικοί πόροι της Ρωσίας με τη συλλογική Δύση.
Όπως έδειξε ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο ρωσικός στρατός είναι αναποτελεσματικός και δύσκολα θα αλλάξει αυτό στο μέλλον. Αυτή η στρατηγική μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά μόνο εάν οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία συνεχίσουν με αυξημένο έλεγχο.
Στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, η Ρωσία είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσει θεμελιώδεις αλλαγές. Έχει ήδη χάσει το πνευματικό της δυναμικό. Οι περισσότεροι από τους ταλαντούχους ανθρώπους της έχουν μεταναστεύσει, τα πανεπιστήμια βρίσκονται σε αξιοθρήνητη κατάσταση, η Ρωσική Ακαδημία Επιστημών είναι νεκρή και ο εξοπλισμός υψηλής ακρίβειας στα εργοστάσια είναι απαρχαιωμένος. Με αυτά τα δεδομένα, τα επόμενα χρόνια, το βιοτικό επίπεδο στη Ρωσία θα μειωθεί απότομα, ειδικά στις επαρχίες. Μια γενικά δυσμενής, προοδευτικά, κατάσταση.
Αυτά τα γνωρίζει και σε αυτή την ανάλυση στηρίζει τη στρατηγική του ο Αμερικανός Πρόεδρος. Διότι πολύ απλά, έχει στρατηγική. Εκείνοι που δεν έχουν είναι οι Ευρωπαίοι, οπότε καλά θα κάνουν να ακολουθήσουν, αυτό που είχε πει ο αείμνηστος Αμερικανός Πρόεδρος, Τζορτζ Μπους (πατέρας), στη διάρκεια της πρώτης επέμβασης στο Ιράκ, μετά την εισβολή του Σαντάμ στο Κουβέιτ, «watch and learn» (βλέπε και μάθαινε). Εάν αυτό κάνουν με τον Πρόεδρο Τραμπ, είναι σίγουρο ότι δεν θα χάσουν και κυρίως αυτοί που θα κερδίσουν, είναι οι Ευρωπαίοι πολίτες.
* Ο Δημήτρης Γ. Απόκης, είναι Διεθνολόγος, με ειδίκευση στην Αμερικανική Εξωτερική Πολιτική, Γεωπολιτική και Διεθνή Οικονομία. Απόφοιτος των πανεπιστημίων The American University, School of International Service, και The Johns Hopkins University, The Paul H. Nitze, School of Advanced International Studies της Ουάσιγκτον. Είναι μέλος του The International Institute for Strategic Studies, του Λονδίνου. Ως Δημοσιογράφος, υπήρξε επί σειρά ετών διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο, στο Στέητ Ντιπάρτμεντ και στο Αμερικανικό Πεντάγωνο.
