Τελικά, η χρηματοδότηση προς το Κίεβο εξασφαλίστηκε, αλλά όχι με τον τρόπο που θα ήθελε το μεγαλύτερο μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφέρει σε ανάλυσή του το Politico, περιγράφοντας το παρασκήνιο της μαραθώνιας συνόδου κορυφής.
Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν κατάφεραν να καταλήξουν σε συμφωνία για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας με τα παγωμένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία μετά από τη 16ωρη σύνοδο στις Βρυξέλλες, κάτι που αποτελεί πλήγμα για τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Λύση ανάγκης
Οι χώρες αναγκάστηκαν αντ’ αυτού να συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης με βάση το κοινό χρέος της ΕΕ, το οποίο προωθούσε επί εβδομάδες ο Βέλγος πρωθυπουργός Μπαρτ Ντε Βέβερ, και θεωρούνταν απίθανο λίγες μόνο ώρες πριν από την ολοκλήρωση της συμφωνίας. Σε ένα περαιτέρω πλήγμα για την ενότητα της ΕΕ, τρεις χώρες – η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Τσεχική Δημοκρατία – δεν θα συμμετάσχουν καν.
Η συμφωνία παρέχει μια κρίσιμη σανίδα σωτηρίας για την οικονομία της Ουκρανίας που μαστίζεται από τον πόλεμο, καθώς αντιμετωπίζει τον κίνδυνο μιας επικείμενης οικονομικής κρίσης ήδη από την επόμενη άνοιξη, με τη σύγκρουσή της με τη Ρωσία να διανύει τέταρτο έτος.
Αν και η συμφωνία επιτρέπει σε όλους να διεκδικήσουν μια πολιτική νίκη, αυτή δεν ήταν η λύση που η Γερμανία και η Επιτροπή προωθούσαν πριν από τη σύνοδο κορυφής.
«Φυσικά, σε μερικούς ανθρώπους δεν άρεσε… θέλουν να τιμωρήσουν τον [Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ] Πούτιν παίρνοντας τα χρήματά του», παρατήρησε ο Ντε Βέβερ, αναφερόμενος στο αρχικό σχέδιο για τη χρήση των περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας. Αλλά «η πολιτική δεν είναι συναισθηματική δουλειά» και «η ορθολογικότητα έχει επικρατήσει».
Επί εβδομάδες, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ και το Βερολίνο πίεζαν τις χώρες-μέλη να οριστικοποιήσουν ένα αμφιλεγόμενο σχέδιο για τη χρήση έως και 210 δισεκατομμυρίων ευρώ παγωμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Ο Ντε Βέβερ διασφάλισε για άλλη μια φορά ότι αυτό δεν θα συμβεί, αφού είχε ήδη εκτροχιάσει το σχέδιο κατάσχεσης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων κατά τη διάρκεια προηγούμενης συνόδου κορυφής τον Οκτώβριο.
Αντίθετα, οι ηγέτες συμφώνησαν να δανειστούν από κοινού 90 δισεκατομμύρια ευρώ για να χρηματοδοτήσουν ένα διετές δάνειο προς την Ουκρανία. Το δάνειο θα εγγυηθεί ο κοινός προϋπολογισμός της Ε.Ε.
«Άρεσε στους Nότιους το δάνειο»
Αν και αυτή η επιλογή άρεσε στις χώρες του Νότου, δεν ήταν της αρεσκείας της Γερμανίας και των συμμάχων της στη Βόρεια Ευρώπη, οι οποίοι παραδοσιακά αντιτίθενται στην εγγύηση ομολόγων για τις χώρες με υψηλό χρέος.
Τελικά όμως, η επείγουσα ανάγκη χρηματοδότησης της Ουκρανίας και η απελπισία των ηγετών της ΕΕ να επιδείξουν την υποστήριξή τους, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ αμφιταλαντεύεται και ο Πούτιν μιλάει για νίκη, κέρδισαν.
Σε μια παραχώρηση προς τη Γερμανία, οι ηγέτες άνοιξαν την πόρτα στη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την αποπληρωμή του δανείου στην Ουκρανία. Αλλά αυτό είναι κάτι που θα διευθετηθεί στο μέλλον.
Οι τακτικές του Ντε Βέβερ
Με το Βέλγιο να αντιδρά έντονα στο σχέδιο χρήσης ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση του δανείου από την πρώτη στιγμή που παρουσιάστηκε, οι διπλωμάτες και οι οικονομικοί εμπειρογνώμονες της ΕΕ πέρασαν πολλές άυπνες νύχτες πριν από τη σύνοδο κορυφής, τελειοποιώντας τη νομική διατύπωση και προσφέροντας επιπλέον οικονομικά αποθέματα ασφαλείας για να καθησυχάσουν τον Ντε Βέβερ.
Τα διακυβεύματα ήταν πολύ υψηλά για τον πρωθυπουργό του Βελγίου, δεδομένου ότι το μεγαλύτερο μέρος των παγωμένων περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας στην Ευρώπη βρίσκεται στην κατοχή της χρηματοοικονομικής εταιρείας Euroclear, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Βέλγιο.
Ο Ντε Βεβέρ ζήτησε επανειλημμένα ότι σε αντάλλαγμα για την υποστήριξη αυτού του σχεδίου, οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να διαθέσουν απεριόριστα ποσά για να προστατεύσουν το Βέλγιο στην απίθανη περίπτωση που το Κρεμλίνο ανακτούσε τα χρήματα.
Ωστόσο, αυτό το αίτημα ήταν υπερβολικό ακόμη και για τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της ιδέας χρήσης των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, οι οποίοι απέρριψαν την πρόταση του Βέλγου θεωρώνοντας τη ουσιαστικά «λευκή επιταγή».
Αν και οι τακτικές του Ντε Βέβερ για να εκτροχιάσει τις διαπραγματεύσεις ήταν δημοφιλείς στην πατρίδα του, τον έκαναν παρία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου οι ομόλογοί του ηγέτες σκέφτηκαν την ακραία ιδέα να απομονώσουν το Βέλγιο σε ψηφοφορία ως έσχατη λύση για να καταλήξουν σε συμφωνία. Ωστόσο, τίποτα από όλα αυτά δεν αποδείχθηκε απαραίτητο.
Μερτς διπλά χαμένος εξαιτίας της… Μελόνι
Ενόσω η Κομισιόν προσπαθούσε απεγνωσμένα να περισώσει το σχέδιο για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, μια ξεχωριστή ομάδα χωρών με επικεφαλής το Βέλγιο και την Ιταλία σχεδίαζε στο παρασκήνιο να επαναφέρει το προτιμώμενο από αυτές σχέδιο Β: το κοινό χρέος της ΕΕ.
«Φάνηκε η πιο ρεαλιστική και η πιο πρακτική λύση», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν στους δημοσιογράφους.
Μια ολόκληρη μέρα διπλωματικής φρενίτιδας ξεκίνησε με τους ηγέτες της ΕΕ να παραμερίζουν το ευαίσθητο ζήτημα της χρηματοδότησης της Ουκρανίας από την ημερήσια διάταξη ― μόνο για να επιστρέψουν αργότερα το βράδυ, αφού οι βοηθοί τους είχαν προετοιμάσει μια συμφωνία πίσω από κλειστές πόρτες.
«Υπάρχει επικάλυψη μεταξύ των τριών θεμάτων της συνόδου κορυφής: Mercosur, ρωσικά περιουσιακά στοιχεία και ο επόμενος προϋπολογισμός της ΕΕ», συμπέρανε διπλωμάτης της ΕΕ.
Ήταν εξ αρχής προφανές ότι ο Μερτς — ο οποίος αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις στην πατρίδα του από το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία — δεν μπορούσε να επιστρέψει στο Βερολίνο με άδεια χέρια.
Εκτός από την υποστήριξή του στο σχέδιο ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, ο Γερμανός υποστηρίζει την εμπορική συμφωνία της Mercosur με τη Νότια Αμερική, η οποία κρέμεται από μια κλωστή εδώ και δεκαετίες και υποτίθεται ότι θα υπογραφόταν αυτή την εβδομάδα.
Σύντομα όμως, έγινε σαφές ότι η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι — η οποία έχει γίνει γνωστή στις Βρυξέλλες ως «πραγματίστρια» — θα προσπαθούσε να τορπιλίσει και τα δύο αγαπημένα πρότζεκτ του Μερτς. Εξασφάλισε την αναβολή της συμφωνίας της Mercosur έως τον Ιανουάριο, και συνεργάστηκε με τον Ντε Βέβερ για να αποσυνθέσει σιγά – σιγά το σχέδιο για τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
«Επικράτησε η κοινή λογική», σχολίασε η Μελόνι. / Πηγή: skai.gr
