Όχι μονάχα μία, αλλά δύο διεθνείς συνθήκες καθορίζουν το καθεστώς των νησιών του Αιγαίου. Της Λωζάννης του 1923, όταν (μην ξεχνάμε) είχαμε ηττηθεί και των Παρισίων του 1947 όταν ήμασταν ανάμεσα στους νικητές και τροπαιούχους. Εχοντας αντισταθεί στον κατακτητή πριν ακόμα πατήσει τη μπότα του σε ελληνικό έδαφος. Στην Πίνδο, στην Αλβανία και στα οχυρά του Ρούπελ. Τέσσερα χρόνια πολεμούσαμε Γερμανούς, Ιταλούς, και Βούλγαρους, στο πλευρό των συμμαχικών δυνάμεων. Τιμή και δόξα.
Βγαίνει τώρα η Τουρκία και απαιτεί την αποστρατιωτικοποίηση των “νήσων του Ανατολικού Αιγαίου”. Εχετε φάει; Έχουμε γλάρο! Αυτό ακριβώς.
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών απαντά στους «ξαχασιάρηδες»:Όσον αφορά τη στρατιωτικοποίηση, το καθεστώς των ελληνικών νησιών του Αν. Αιγαίου διέπεται από διεθνείς συνθήκες. Ειδικότερα:
• το καθεστώς των νήσων Λήμνου και Σαμοθράκης διέπεται από τη Σύμβαση της Λωζάννης για τα Στενά του 1923, η οποία αντικαταστάθηκε με τη Σύμβαση του Montreux του 1936,
• το καθεστώς των νήσων Μυτιλήνης, Χίου, Σάμου και Ικαρίας διέπεται από τη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης του 1923 και
• το καθεστώς των Δωδεκανήσων διέπεται από τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων του 1947.
Η αποστρατιωτικοποίηση των ελληνικών νησιών Λήμνου και Σαμοθράκης- η οποία μαζί με την αποστρατιωτικοποίηση των Δαρδανελλίων, της Θάλασσας του Μαρμαρά και του Βοσπόρου, καθώς επίσης και των τουρκικών νησιών Ίμβρου (Gökçeada), Τενέδου (Bozcaada) και Λαγουσών (Tavşan), αρχικώς προεβλέπετο από τη Σύμβαση της Λωζάννης για τα Στενά του 1923, ωστόσο καταργήθηκε από τη Σύμβαση του Montreux του 1936- η οποία, όπως ρητώς μνημονεύεται στο προοίμιό της, αντικατέστησε στο σύνολό της την προαναφερόμενη Σύμβαση της Λωζάννης.
Το δικαίωμα της Ελλάδας να εξοπλίσει τη Λήμνο και τη Σαμοθράκη αναγνωρίσθηκε από την Τουρκία, σύμφωνα και με την επιστολή που απηύθυνε στον Έλληνα Πρωθυπουργό στις 6 Μαΐου 1936 ο τότε Τούρκος Πρέσβης στην Αθήνα Roussen Esref, κατόπιν οδηγιών της Κυβέρνησής του. Η Τουρκική Κυβέρνηση επανέλαβε αυτή τη θέση, όταν ο τότε Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Rustu Aras, απευθυνόμενος προς την Τουρκική Εθνοσυνέλευση με την ευκαιρία της κύρωσης της Συμβάσεως του Montreux, αναγνώρισε ανεπιφύλακτα το νόμιμο δικαίωμα της Ελλάδας να εγκαταστήσει στρατεύματα στη Λήμνο και τη Σαμοθράκη, με τις εξής δηλώσεις του: “Οι διατάξεις που αφορούν τις νήσους Λήμνο και Σαμοθράκη, οι οποίες ανήκουν στη γειτονική μας και φιλική χώρα Ελλάδα και είχαν αποστρατιωτικοποιηθεί κατ’ εφαρμογήν της Σύμβασης της Λωζάννης του 1923, επίσης καταργήθηκαν με τη νέα Σύμβαση του Montreux και αυτό μας ευχαριστεί ιδιαίτερα” (Εφημερίδα των πρακτικών της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, τεύχος 12, Ιούλιος 31/1936, σελ. 309). Παρόμοιες διαβεβαιώσεις εδόθησαν σχετικώς, κατά την ίδια περίοδο, εκ μέρους της Τουρκίας προς τις Κυβερνήσεις τρίτων ενδιαφερομένων χωρών.
Όσον αφορά στα προαναφερόμενα νησιά, πουθενά στη Συνθήκη Ειρήνης της Λωζάννης δεν προβλέπεται ότι αυτά θα τελούν υπό καθεστώς αποστρατιωτικοποιήσεως.
Η Ελληνική Κυβέρνηση ανέλαβε μόνον την υποχρέωση, σύμφωνα με το Aρθρο 13 της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάννης, να μην εγκαταστήσει εκεί ναυτικές βάσεις ή οχυρωματικά έργα. Ειδικότερα, το ανωτέρω άρθρο προβλέπει τα εξής:
“Προς εξασφάλισιν της ειρήνης, η Ελληνική Κυβέρνησις υποχρεούται να τηρή εν ταις νήσοις Μυτιλήνη, Χίω, Σάμω και Ικαρία τα ακόλουθα μέτρα:
• Αι ειρημέναι νήσοι δεν θα χρησιμοποιηθώσιν εις εγκατάστασιν ναυτικής βάσεως ή εις ανέργερσιν οχυρωματικού τινος έργου.
• Θα απαγορευθεί εις την Ελληνικήν στρατιωτικήν αεροπλοίαν να υπερίπταται του εδάφους της ακτής της Ανατολίας. Αντιστοίχως, η Οθωμανική Κυβέρνησις, θα απαγορεύση εις την στρατιωτικήν αεροπλοϊαν αυτής να υπερίπταται των ρηθεισών νήσων.
• Αι ελληνικαί στρατιωτικαί δυνάμεις εν ταις ειρημέναις νήσοις θα περιορισθώσι εις τον συνήθη αριθμόν των δια την στρατιωτικήν υπηρεσίαν καλουμένων, οίτινες δύνανται να εκγυμνάζωνται επί τόπου, ως και εις δύναμιν χωροφυλακής και αστυνομίας ανάλογον προς την εφ΄ ολοκλήρου του ελληνικού εδάφους υπάρχουσαν τοιαύτην”.
Ενώ η Ελλάδα έχει μέχρι σήμερα εφαρμόσει με συνέπεια τις παραπάνω διατάξεις, η Τουρκία, παρά το γεγονός ότι υποχρεούται σύμφωνα με το ίδιο άρθρο να μην επιτρέπει στα στρατιωτικά της αεροσκάφη να υπερίπτανται του εναερίου χώρου των εν λόγω ελληνικών νησιών, έχει επανειλημμένως παραβιάσει και συνεχίζει να παραβιάζει τις σχετικές νομικές της υποχρεώσεις.
Από την άλλη πλευρά, το ίδιο άρθρο επιτρέπει στην Ελλάδα να διατηρεί συνήθη αριθμό καλουμένων για τη στρατιωτική θητεία στρατιωτών, οι οποίοι δύνανται να εκπαιδεύονται επί τόπου, καθώς επίσης και δυνάμεων Χωροφυλακής και Αστυνομίας.
Τα Δωδεκάνησα παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα “κατά πλήρη κυριαρχία” από τη Σύμβαση Ειρήνης των Παρισίων, μεταξύ Ιταλίας και Συμμάχων, τον Απρίλιο του 1947. Περαιτέρω, οι διατάξεις της εν λόγω Συνθήκης προβλέπουν την αποστρατιωτικοποίηση των νήσων αυτών: “Αι ανωτέρω νήσοι θα αποστρατιωτικοποιηθώσι και θα παραμείνωσιν αποστρατιωτικοποιημέναι”. Στα Δωδεκάνησα υφίστανται ορισμένες δυνάμεις εθνοφυλακής, οι οποίες έχουν δηλωθεί σύμφωνα με τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις της συμφωνίας CFE (Conventional Armed Forces in Europe).
Όσον αφορά τους τουρκικούς ισχυρισμούς για αποστρατιωτικοποίηση των Δωδεκανήσων, σημειώνεται ότι:
- Η Τουρκία δεν αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος σε αυτήν τη Συνθήκη του 1947, η οποία, επομένως, αποτελεί “res inter alios acta” γι’ αυτήν, δηλαδή ζήτημα που αφορά άλλα κράτη. Σύμφωνα δε με το άρθρο 34 της Συνθήκης της Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών, “μια συνθήκη δεν δημιουργεί υποχρεώσεις ή δικαιώματα για τρίτες χώρες” εκτός των συμβαλλομένων.
• Η πρόβλεψη περί αποστρατιωτικοποίησης των Δωδεκανήσων έγινε ύστερα από αποφασιστική παρέμβαση της Σοβιετικής Ένωσης και απηχεί πολιτικές σκοπιμότητες. Θα πρέπει ωστόσο να επισημανθεί ότι τα καθεστώτα αποστρατιωτικοποίησης έχασαν το λόγο ύπαρξής τους με τη δημιουργία των συνασπισμών του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας, ως ασύμβατα με τη συμμετοχή χωρών σε στρατιωτικούς συνασπισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, το καθεστώς της αποστρατιωτικοποίησης έπαψε να εφαρμόζεται για τα ιταλικά νησιά Panteleria, Lampedusa, Lampione και Linosa, καθώς και για τη Δ. Γερμανία από τη μια πλευρά, και τη Βουλγαρία, Ρουμανία, Αν. Γερμανία, Ουγγαρία και Φιλανδία από την άλλη πλευρά.
Όπως τονίζει το ΥΠΕΞ, «Πέραν των ανωτέρω, η Ελλάδα, όπως και κάθε άλλο κυρίαρχο κράτος στον κόσμο, δεν μπορεί να παραιτηθεί από το φυσικό και νόμιμο δικαίωμά της για άμυνα σε περίπτωση απειλής στρεφομένης κατά των νησιών της ή οποιουδήποτε άλλου μέρους της επικράτειάς της. Πόσω μάλλον, τη στιγμή που η Τουρκία, παραβιάζοντας κατάφωρα τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, την απειλεί με πόλεμο (casus belli) σε περίπτωση που ασκήσει ένα νόμιμο και κυριαρχικό δικαίωμα που της παρέχει το διεθνές δίκαιο.
Πέραν δε της απειλής πολέμου, η Τουρκία:
- Εισέβαλε στην Κύπρο το 1974, κατά παράβαση των διατάξεων της Συνθήκης Εγγυήσεως για την Κύπρο, στην οποία η Ελλάδα αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος, και, παρά τις πολυάριθμες αντίθετες αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, συνεχίζει να διατηρεί μια σημαντική στρατιωτική δύναμη στα κατεχόμενα εδάφη.
• Έχει προβεί συστηματικώς σε παραβιάσεις του ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου και υπερπτήσεις με στρατιωτικά αεροσκάφη, συχνά οπλισμένα, ελληνικών νησιών του Αιγαίου και μάλιστα κατοικημένων, γεγονός που έχει ιδιαίτερη σημασία όσον αφορά ζητήματα ασφάλειας.
• Κατά τις τελευταίες δεκαετίες, διατηρεί σημαντικές στρατιωτικές μονάδες με εναέρια μέσα και αποβατικά σκάφη σε περιοχές της ακτής της Μικράς Ασίας, που ευρίσκονται έναντι των ελληνικών νησιών, γεγονός που συνιστά σοβαρή απειλή κατά της Ελλάδας.
Η προαναφερόμενη κατάσταση πραγμάτων, συνδυαζόμενη με την απειλή πολέμου (casus belli) και τη γενικότερη αναθεωρητική τάση της Τουρκίας ως προς το εδαφικό και νομικό καθεστώς των ελληνικών νησιών που ορίζεται από διεθνείς συνθήκες και το διεθνές δίκαιο γενικότερα, υποχρεώνει και νομιμοποιεί την Ελλάδα να προβεί στην αναγκαία αμυντική προπαρασκευή που θα της επιτρέψει να ασκήσει, εάν παραστεί ανάγκη, το δικαίωμα της νόμιμης άμυνας, το οποίο προβλέπεται από το άρθρο 51 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, και να προστατεύσει τα ελληνικά νησιά.»
Δεν θα στεκόμασταν τόσο αναλυτικά στο θέμα, αν δεν είχαν πυκνώσει ανησυχητικά οι προκλήσεις της γείτονος. Όχι μονάχα δεν ξεχνούν κάτι, προσθέτουν διαρκώς και κάτι άλλο. Τα Δωδεκάνησα δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς την Τουρκία, λέει ο Μπαχτσελί, σαν να τα έφεραν οι Τούρκοι μαζί τους από τα βάθη των στεπών. Ή σαν η Ιαλυσός, η Λίνδος, η Κάμιρος, να μην κατοικούνταν από Ελληνες κατά την αρχαιότητα. Σαν να μην δίδαξε στην Κω ο Ιπποκράτης. Και τόσα, τόσα άλλα… Μάλιστα, καταλήφθηκαν από τους Οθωμανούς πολύ κοντά στην Αλωση της Κωνσταντινούπολης.
Μακρηγορήσαμε στο εισαγωγικό κείμενο περί την επικαιρότητα και θα αρκεστούμε σε λίγα γλωσσικά παραπτώματα.
Δεν ξέρω αν πλέον λέμε (και) κουλούρων. Καλό είναι, συνιστούν οι γλωσσολόγοι, να αποφεύγουμε τη γενική πληθυντικού στη συγκεκριμένη λέξη και έτσι να μη φτάνουμε στο δίλημμα: κουλτούρων ή κουλτουρών;
Το βέβαιον είναι πως δεν λέμε προνύμφων. Ποτέ μα ποτέ. Τον νυμφώνα Σου βλέπω Χριστέ μου κεκοσμημένον και ένδυμα ουκ έχω ίνα εισέλθω εν αυτώ…
Μισέλ Ομπάμα. Θεά. «Ήταν ενωμένη, αλλά δεν χρειάζεται να ενωθεί γύρω από τον Τραμπ. Η απουσία της λέει πολλά». Αν μπορούσαν να μας εξηγήσουν όσοι μετέφεραν το κείμενο με μετάφραση τρέχα- γύρευε πώς το εννοούν αυτό, θα μας έκαναν χάρη. Γιατί δεν ήταν ένας, ήταν όλοι.
Κατά τα λοιπά, με τον Ομπάμα είμαι, πλην καλά κάνει η Μισέλ και δεν θα πάει στην ορκωμοσία του πλανητάρχη. Δώκαμε,δώκαμε.
«Αρέσκεται σε πολύ ακριβά γούστα» λέει ο ρεπόρτερ των ινφο-κάτι εκπομπών. Αρέσκεται σε πολύ ακριβές αγορές, ακριβά πράγματα, ή έχει πολύ ακριβά γούστα νέε μου. Πρώτη και τελευταία φορά που σου μαρτυράω στο σωστό. Να ψάξεις!
«Είναι τα σημάδια που άσκησε η ανήλικη συμμορία στον νεαρό». Ασκώ σημάδια μεγάλε; Θα ασκήσω άγρια πολιτική και δεν το θες
Λεμονάκι μυρωδάτο της εβδομάδας: «Οι δυο τους είναι ισόφαρες». Μετάφραση απευθείας, και αφού σου λέει έχουν ισοφαρίσει, είναι ισόφαρες. Ή θέλει να γίνει γλωσσοπλάστης Ελύτης, ή θέλει κατσάδα.
Δεν σχολιάζουμε, ως είθισται, τις δικαστικές αποφάσεις. Όμως, όταν η εισαγγελέας (γυναίκα) αθωώνει τον κατηγορούμενο για την πράξη της ενδοοικογενειακής απειλής με την οποία κατηγορούταν, καθώς η φράση «θα σου πάρω τα παιδιά» δεν είναι απειλή προς την ζωή της συζύγου του όπως ορίζει ο νόμος και δεν είναι ικανή για να προκαλέσει τρόμο πρέπει επειγόντως να αλλάξει ο νόμος. Χτες. Πέρσι. Προ δεκαετιών. Ποια μάνα δεν θα ζει σε καθεστώς τρόμου ύστερα από μια τέτοια απειλή;
Παρακαλώ, δηλαδή.
